Een bewogen periode

Het bezoekseizoen is aangebroken! Met de zomervakanties in Europa is een stap richting een vakantie in Zambia makkelijker gemaakt.
Eerst kregen we 2 weken bezoek van Hetty, Tom’s oude gang genoot in zijn eerste studentenhuis in Leiden. Ze kwam naar Zambia met reisgenoot Rene. Samen hebben ze Livingstone en Mukambi (van de serie ‘Van Amstelveen naar Zambia’) bezocht en genoten van al het moois dat Zambia te bieden heeft. Bij ons hier hebben ze heerlijk gewandeld over de oude weg Lusaka – Kafue. Daar hebben ze ook nog wat contact gelegd met lokale bewoners die maar al te graag op de foto wilden en ze waren eigenlijk een heel natuurlijk onderdeel van onze huishouding.

Niet veel later kwam onze oude buurvrouw Sue uit Engeland met haar zoons op bezoek. Man Geoff kon de boerderij niet achterlaten maar hun 2 zoons van 13 & 21 wilden wel graag mee. Het was allemaal nog al wennen voor Sue, Henry & William, zeker ook omdat ze nog nooit buiten Engeland of Frankrijk waren geweest & nog nooit gevlogen hadden. Toen dan ook het rechtstreekse vliegtuig uit Londen gemist werd (doordat de trein vanuit Penzance vertraging had), er vervolgens met een tussenstop in Johannesburg moest worden gevlogen en vervolgens de koffers 4 dagen zoek waren, was de stressbestendigheid wel maximaal op de proef gesteld. Na een paar dagen hier in Kafue, is het drietal naar de vertrouwde omgeving bij Mukambi gereisd waar ze een paar dagen heerlijk verwend waren en alle wild hebben gezien dat er in Zambia te vinden is. Niet veel later zijn we met z’n allen naar Livingstone gegaan. Gelukkig was onze eigen auto stuk (%#Q%&&@W*) en hadden we een luxe leenbus waar we heerlijk comfortabel in naar Livingstone zijn gereisd. In Livingstone bezochten we deze keer ook het Livingstone museum. Tom’s zus Liesbeth was daar geweest toen we er eerder dit jaar met haar waren en ze was er lovend over. De meeste musea in Afrika zijn hoogstens aandoenlijk maar dit museum is een aantal jaren geleden helemaal gerenoveerd en zeker de moeite waard.

Temidden van al deze vreugde hadden we ook 2 sterfgevallen.
De eerste was van onze trouwe en gezellige medewerker Hamunene. Vierden we in het vorige bericht nog de geboorte van zijn dochter Maggy die mede dankzij Margriet goed ter wereld was gekomen, niet veel later maakte Hamunene met het oversteken van de straat per fiets een domme inschattingsfout. Uiteindelijk kon een auto hem niet meer ontwijken en werd hij aangereden. De bestuurder heeft Hamunene zo snel mogelijk naar het ziekenhuis gebracht maar het heeft niet mogen baten. En zo stonden we enkele dagen later weer op een kerkhof zoals we die helaas ook in Kaoma vaak bezocht hadden. Een emotionele en intense begrafenis, ook omdat alle mannelijke vrienden en kennissen om te beurt de schep ter hand nemen om het graf te sluiten. Het is allemaal heel plots en met niet al teveel tierelantijnen voorbij. Hamunene liet een vrouw en 5 kinderen achter. Meteen na het overlijden worden vrouwen hier nogmaals hard getroffen door iets wat door buitenstaanders zoals ons ook wel property grabbing wordt genoemd. De familie van Hamunene is er als de kippen bij en eist als ze de kans krijgen alles op. Een hele inboedel verdwijnt ineens voor een gezin dat zowieso al zonder inkomen is komen te zitten. Geen inkomen betekend ook dat de familie het huurhuis uit moet. En natuurlijk weet men ook de weg naar de blanke & daarmee rijk geachte werkgever rap te vinden. Allerlei dingen moeten er geregeld worden en heeft men nodig (zo vindt men) en daar kunnen wij toch zeker wel voor opdraaien. We hebben gedaan wat we redelijk achtten, helaas al door de wol geverfd in Kaoma. Maar omdat we weten dat het property grabben volgt, hebben we duidelijk tegen alle neven, nichten, ooms en tantes die aan de poort kwamen, gezegd dat wij onze steun willen richten op het achtergebleven gezin. Bij een sterfgeval houdt men hier een aantal dagen een wake bij het huis van de overledene. In die dagen krijgt de familie van heinde en verre de kans over te komen. Men moet dan ook zorgen voor eten voor alle mensen in de wake en dat kan een dure grap zijn. Een geluk bij een ongeluk was dat degene tegen wie Hamunene was aangereden met zijn fiets, een heel schappelijk mens is. Deze man werkt bij de Barclays bank en doet alles in zijn macht om de pijn en ellende te verzachten. Samen met hem regelden we brandhout en bergen eten voor bij de wake. Vanuit de bank wordt er ook een hoop gedaan en uiteindelijk betaalde Hamunene’s vrouw een stuk grond met een huis erop. Dat scheelt dus al een hele hoop ellende. De familie van de vrouw wil eigenlijk dat ze naar ‘huis’ komt. ‘Huis’ is dan een paar honderd kilometer naar het zuiden nabij het stadje Monze. Maar Hamunene’s vrouw heeft ervoor gekozen in Kafue te blijven wonen. Dat maakt het ook voor ons gemakkelijker om haar te blijven steunen voor zover redelijk. In elk geval hebben we aangegeven haar graag aan een bankrekening te helpen (dat kost hier geld) zodat ze geld kan blijven ontvangen zonder dat haar familie daarbij kan. Ook hebben we gezegd zo lang als we kunnen het schoolgeld voor haar kinderen te blijven betalen. Medeleven is hier in Afrika toch meer gemeengoed en we schikken ons er graag in. Deze week hopen we haar nog een salaris te brengen van Hamunene en dan zien we gelijk waar ze woont.

Het tweede sterfgeval was onze president hier in Zambia. Tijdens een top in Egypte een week of wat geleden kreeg hij een herseninfarct. Na een week of 5 in een ziekenhuis in Parijs te hebben gelegen, overleed Mwanawasa op 19 augustus. Niet iets dat vaak gebeurd volgens mij, waar dan ook ter wereld. Mwanawasa had ook het economisch tij mee (1/4 van de wereldkoper voorrraad ligt in Zambia en de koperprijs is in 20 jaar niet zo hoog geweest) maar werd toch ook wel als een stabiliserende & constructieve factor gezien. Zo was hij bijvoorbeeld de enige Afrikaanse president die zich openlijk tegen langer aanblijven van de Zimbabwaanse president Mugabe heeft uitgesproken. Toch wel een land dat als buurland van Zambia een belangrijk doorvoerland voor Zambia is.
De democratie in Zambia is nog aardig jong – Mwanawasa was de 3e president. Onze eerste president Kaunda was 1 van de eerste presidenten die na 20 jaar in de presidentszetel verkiezingen hield en de uitslag (verloren) respecteerde. Dat maakt hem nu een van de meest gerespecteerde ex-staatslieden van Afrika, bijna direct na Mandela. Daarna hadden we 2 termijn President Chiluba en nu was Mwanawasa net 1 jaar bezig met zijn 2e termijn. Het biedt natuurlijk voor een hoop mensen (ook in hoge overheidsposities om over de ministers e.d. nog maar te zwijgen) een hoop onzekerheid. Vandaag is bekendgemaakt dat op 30 oktober presidentsverkiezingen plaatsvinden. Een spannende tijd voor het land dus! We houden jullie op de hoogte.

Voor nu, liefs uit Kafue