Weer in blijde verwachting!

Dag lieve allemaal,

Waarschijnlijk het laatste lieve luitjes voor voorlopig (hier ben ik, Tom, het niet mee eens hoor! We gaan voor een superdik laatste nummer en hopelijk nog een tussenbericht). Raar hoor om dit als eerste te schrijven, maar het is nu eenmaal een feit. Nog ruim drie maanden en dan zitten we weer in het koude NL. Met erg gemengde gevoelens kan ik wel zeggen. Natuurlijk lijkt het ons heerlijk om weer alle luxe om ons heen te hebben voor een tijdje en niet meer altijd dienst te hebben, maar toch. Het is wel erg definitief. We zullen het hier enorm missen, want we hebben het hier voornamelijk erg goed naar ons zin gehad en een enorme ervaring opgebouwd. Daarbij natuurlijk het heerlijk relaxte leventje met bijna altijd mooi weer en een schitterende plek om te wonen. Ik denk dat Vera het ook enorm gaat missen. De hele dag een beetje rondklauteren en aandacht van Naomi, Luckwell en Stanley. Het is werkelijk schitterend om te zien hoeveel zij om ons kleine dropje geven. Nu is ze ook werkelijk een ongelofelijk lief meiske, maar toch. Het ene moment kan ik me niet voorstellen dat we weg gaan en het andere moment wil ik liever gisteren dan vandaag in NL zijn. Zoals afgelopen week.

Nieuwe dokter:
Zoals jullie waarschijnlijk wel weten zijn Jaap en Marita weer naar NL vertrokken. Dit betekent dat ik vanaf half juli al dienst heb en er tot op heden nog geen andere arts bij is. De dame die zou komen heeft begin deze week al overplaatsing aangevraagd naar een grotere stad, zonder ons mee te delen en tot overmaat van ramp ook nog toegewezen gekregen. Ze zou vorige week donderdag opgehaald worden met al haar spullen. Vanwege politieke redenen kon de truck pas afgelopen dinsdag vertrekken om haar op te halen.
Onze directeur zou haar op de hoogte stellen, wat niet gelukt is. Aangezien ze toch al niet welwillend was om hier te komen heeft ze dit als aanleiding gezien om overplaatsing aan te vragen. Zonder even een belletje richting ons. De truck stond dus woensdag in Kitwe en kon onverrichter zake weer rechtsomkeert. Wij wel 5.5 miljoen kwacha (1100 Euro) lichter en geen dokter. Nu schijnt er mogelijk al en andere naam gevallen te zijn om hier te komen maar ik heb er niet heel erg veel vertrouwen meer in dus ik ga er maar vanuit dat ik tot het einde van mijn contract alleen zit. Het meest frustrerende is nog dat in alle andere plaatsen in Western Province een overschot aan dokters zit terwijl ik in mijn eentje mag blijven ploeteren.
Nu gaat het allemaal wel hoor en is het niet zo dat ik overwerkt ben, maar gewoon een keer geen dienst zou wel erg fijn zijn. Nu is er momenteel een staking gaande waardoor wij als ziekenhuis alleen maar open zijn voor spoedgevallen en het momenteel dus erg rustig is. Maar voor de staking werd ik ongeveer om de nacht geroepen en dan overdag ook gewoon werken is op een gegeven moment ook niet echt leuk meer. Ik ben erg benieuwd waar dit alles toe zal leiden. Zeker aangezien de artsen die ze nu allemaal naar de remote area’s sturen, allemaal junior dokters zijn en sommige niet eens een keizersnede kunnen doen, laat staan een ingeklemde liesbreuk.

Politiek:
Kaoma is een erg politiek gevoelige plek. Van oudsher zijn de mensen hier van de oppositie partij dus als er verkiezingen zijn gebeurd er altijd wel wat. Volgende week zijn er verkiezingen voor de members of parliament. Er wordt dus nu overal campagne gevoerd. Vorige week leidde dat tot rellen in town. Een gewonde werd naar het ziekenhuis gebracht, gevolgd door alle aanhangers van beide partijen. Helaas had de watchman alle auto’s op het terrein toegelaten. Toen ik toevallig bij de poli was stonden dus daar een hele groep mensen te verhit te discussiëren. Ik zag al twee belangrijke mensen waarvan één de vorige member of parliament. Toen ik later uit poli kwam was een groep aan het vechten. Ik besloot dus toch maar naar de leiders toe te gaan en ze te vragen het ziekenhuis terrein te verlaten. Waarop ik een kwaad antwoord kreeg van wat later bleek de minister van energy and wateraffairs te zijn. Hoe ik het in mijn hoofd haalde om een Minister van het ziekenhuis terrein te sturen. Gelukkig bleef ik vrij rustig en bleef ze verzoeken het terrein te verlaten. Natuurlijk kreeg ik van aanhangers van de minister te horen wat ik als blanke wel niet dacht en dat het hun ziekenhuis was. Maar gelukkig verlieten ze wel met alle aanhangers het ziekenhuis. De minister nog steeds furieus. De andere leider kwam vervolgens gelukkig meteen naar mij toe om zijn excuses aan te bieden. Maar hier bleef het natuurlijk niet bij. De minister ging meteen op hoge poten naar de directeur van het district en die moest natuurlijk wel iets doen. Gelukkig is het algemeen bekend dat de minister short tempered is maar toch. ’s Avonds kreeg ik een brief van de directeur waarin hij mij vroeg om een verklaring voor wat er gebeurd was en daarbij een verklaring van omstanders die het gezien hadden. Bleek dat de volgende morgen de hoofd van de politie het ook al voor mij had opgenomen en dat ze al bezig waren een zaak te maken tegen de minister. Kortom het is voor mij met een sisser afgelopen en de minister kan zeker een hoop stemmen op zijn buik schrijven.

Over politiek gesproken. De reden dat de dokter niet gehaald kon worden is omdat de DA (district administrator = soort districts burgemeester) de truck nodig had omdat de vice president Kaoma zou bezoeken. Ook toen ik naar hem toe ging om te zeggen dat de nieuwe dokter dat zeker een aanleiding zou vinden om niet te komen, haalde hij zijn schouders op. Het kan ze hier allemaal niet heel erg veel schelen dat er straks niemand zit of misschien realiseren ze zich niet wat dat betekent. NU zit er toch iemand die alles wel opknapt…… Ook in het ziekenhuis reageerden ze alleen met: ”Too bad”.

Tom is nu onderweg van Lusaka naar Kaoma, als het goed is. Gisterochtend zijn, zijn ouders aangekomen in Lusaka. Eerst was het idee om meteen door te rijden naar Kaoma, maar Tom moest nog zoveel doen in Lusaka en zijn ouders waren toch wel dusdanig vermoeid van de lange reis dat ze toch maar een nachtje zijn blijven slapen. Maar als het goed is komen ze vanmiddag hier.
Vorige week had Tom een vergadering in Johannesburg. Hij is toen met de auto naar Lusaka gegaan en heeft het daar bij de garage achtergelaten om vervolgens met de bus naar Kaoma te komen en woensdag weer met de bus naar Lusaka. De hele (slechte) weg in je eentje twee keer in korte tijd rijden is namelijk geen pretje dus dit was een mooie tussenoplossing.

Nog even weer ziekenhuis:
Zoals ik al schreef zijn de civil servants aan het staken. Dat betekent dat bij ons al het geschoold personeel staakt sinds vorige week donderdag (verpleging en clinical officers).
Gelukkig is het een beetje een halve staking en is iedereen wel welwillend om tegen een vergoeding te werken. Dus wat hun betreft kan het nog wel een tijdje doorgaan want nu krijgen ze voor minimale inspanning boven op hun salaris waarschijnlijk nog een vergoeding. De reden voor de staking is werkelijk belachelijk. De overheid heeft een tijd geleden alle civil servants namelijk housing allowance belooft. Een bedrag voor alle werkers boven op hun salaris om hun huisvesting te betalen (tot nu toe is het altijd de plicht van de werkgever om huisvesting te verzorgen en daar schiet men financieel dus niks mee op). De bedragen die hierbij genoemd zijn, zijn zo ongelofelijk hoog dat de meeste salarissen verdubbeld gaan worden. Ze hebben de belofte gedaan zonder eerst uit te zoeken of het ook enigszins mogelijk zou kunnen zijn, niet dus. Nu heeft het IMF en de Wereldbank gedreigd zich terug te trekken als de overheid hier mee doorgaat. Kortom, niet erg veelbelovend. Ik begrijp de nurses volledig. Hun salaris is werkelijk belachelijk laag. Zeker als je het vergelijkt met niet geschoolde mensen en als iemand een belofte maakt moeten ze die natuurlijk ook nakomen. Nu is de vice president de situatie alleen maar aan het verergeren door de mensen te commanderen weer aan het werk te gaan. Voor mij is het wel even lekker, moet ik zeggen. Overdag veel tijd om allerlei andere dingen te doen. Heb onder andere alle papieren van de afgelopen jaren al uitgezocht voor vertrek en ook al het papier werk wat David had achtergelaten, doorgepluisd en opgeruimd. Scheelt weer een hoop werk straks en dan heb ik een beetje een mooi en opgeruimd nieuw kantoor. Wij hebben namelijk momenteel maar 28 patiënten in het ziekenhuis en de behandeling loopt gestaag door. Daarbij zien we dus alleen maar echte emergencies en ook die lijken een beetje weg te blijven aangezien iedereen weet dat er gestaakt wordt. Ook tijd bijvoorbeeld om overdag dit mailtje te typen. Niet goed voor de patiënten want er gaan nu geheid een hoop patiënten dood in de bush.
Gisteren is net een NL verpleegkundige gearriveerd die haar laatste stage hier gaat doen. Ook voor haar hoop ik dat het gauw afgelopen is aangezien ze zo niet een echt beeld krijgt.

Voor de medici onder jullie:
Vorige week vrijdag middag kwam de ambulance van Mangango mission hospital met een patiënt met een acute buik. Nu hebben ze daar sinds kort een nieuwe dokter maar zoals ik al eerder schreef een junior dokter. Hij had de patiënt verwezen aangezien hij het zelf niet aan kon. i.p.v. meekomen en samen opereren zodat hij en ook ik van elkaar kunnen leren liet hij de patiënt dus aan mij over. Bleek het te gaan om een jongen van 16 jaar die al ruim twee weken een ingeklemde liesbreuk had. Ze waren lekker in de bush gebleven en de oma had tot overmaat van ramp ook nog wat lokale medicijnen gegeven met als gevolg dat de breuk was gebarsten en er dus feces uit zijn balzak kwam.
Kortom een lekkere casus om het weekend mee in te gaan. Daarbij was hij ook nogal shockerig, dus ik kon mijn lol op. Nu heb ik in de loop der jaren wel de nodige ingeklemde liesbreuken geopereerd maar dit was toch wel andere koek. Eerst dus maar de buik geopend om te kijken hoe de schade van binnen was. Viel gelukkig mee. Behalve zeer uitgezette en enigszins paarse darmen geen zwarte darmen in ieder geval. Toen besloten om het lieskanaal te openen. Daar wel een brij van zwarte darmen en rotzooi, doorgaand in de testikel. Alles zo goed en zo kwaad als het ging verwijderd en een end to end anastomose gemaakt van de gezonde darm. Uiteindelijk iets van 15 cm darm moeten verwijderen. Na de nodige uren opereren kwam de patiënt gelukkig levend van de OK. Dat is toch van iedereen de grootste vrees dat een patiënt tijdens de OK overlijd. Met hoge dosis antibiotica en goede instructies voor de familie en eindelijk een therapietrouwe patiënt lijkt het erop dat de patiënt er wonder boven wonder bovenop gaat komen. Hij vroeg gisteren al of hij een beetje rond mocht rennen. Als je met zo’n patiënt bezig bent dan vraag je, je echt af: Wat doe ik hier in vredes naam en waar ben ik aan begonnen. Maar als het dan hopelijk goed afloopt geeft het toch ook wel een erg goed gevoel. Maar laat ik niet te vroeg juichen. De naadlekkage kans is er ook vandaag nog.

Tom moet morgen maar een stuk schrijven want ik zie dat het toch alleen maar ziekenhuis is. Nu is dat ook wel logisch natuurlijk aangezien we daarvoor hier zitten maar iets anders is natuurlijk ook wel erg leuk.

Vergeet ik bijna het belangrijkste: Vera haar verjaardag. Afgelopen zondag heeft Vera haar 1ste mijlpaal bereikt. Een werkelijk heerlijke en onwijs gezellige dag. ’s Ochtends heerlijk met ons drietjes rondgekeuveld, met de leuke telefoontjes uit NL. We hadden het hele huis versierd dus Vera keek haar oogjes uit. Natuurlijk ook cadeautjes maar de ballonnen waren toch interessanter. Rond een uur of 11 kwam de familie uit Mukambi, de NL ers die enkele lodges in Zambia hebben en in wiens huis wij tijdens de zwangerschap hebben gezeten, met hun drie meiden. De jongste is twee weken ouder dan Vera. Grote pret voor Vera dus. Cake met een kaarsje. ’s middags kwamen Naomi, Stanley en Luckwel met kids appeltaart (en alweer een kaarsje) eten.
De kids hebben heerlijk gezwommen en Vera heeft samen met Lara een beetje gepoedeld. Heerlijk om ons meisje zo te zien spelen. Van schrik heeft ze de hele dag niet geslapen en was ze om 6 uur dus totaal uitgevloerd, maar zeer tevreden. Morgen gaan we het nog lichtelijk overnieuw vieren met de ouders van Tom.

Met ons nieuwste aanwinst gaat het ogenschijnlijk ook prima. Voor degenen die het nog niet weten: Vera krijgt halverwege januari een broertje of een zusje. Tijdens onze vakantie in NL was ik enorm aan het groeien maar gelukkig heeft die trend zich niet voort gezet. Het blijft nu beperkt tot mijn buik. Deze week misschien maar een keer een echo maken om te kijken of het echt goed gaat. Ik voel me in ieder geval prima. Misschien een beetje sneller moe dan normaal maar dat kan natuurlijk ook komen van het ziekenhuis en daarbij natuurlijk kleine Vera. Ik voel de kleine al lange tijd regelmatig schoppen dus dat lijkt me een goed teken.

Nu toch echt tijd om te lunchen en dan vanmiddag een vergadering bij Home Based Care. Daar loopt alles de laatste tijd niet zo soepeltjes en de mensen die momenteel de kar trekken vertrekken dus we moeten wel een weg vooruit zoeken. Hopelijk komt iedereen nu een keer op tijd zodat ik in ieder geval thuis ben als Tom komt.
All for now: Veel liefs

Tom, Vera, Uk en Margriet

Mr. T. Kok, LL.M.
Civil Aviation Authority the Netherlands Aviassist project co-ordinator c/o Kaoma District Hospital P.O. Box 940009 Kaoma, Western Province Zambia tel./fax. +260 7 360041
sat.tel.: +8816 3151 8056
e-mail: kok@zamnet.zm