Kerst in Kaoma

Lieve luitjes 4 alweer en dat terwijl we hier nog maar 6 weken zitten.

(voor 1 keer wel een fotootje vanuit Kaoma! 't Is per slot van rekening onze
nieuwjaarskaart!)

Een voldaan gevoel na een vermoeiende week. Het is nu vrijdag avond en Tom is even naar David om de auto te halen aangezien hij morgen naar Lusaka gaat om Jaap, Marita en kinderen te halen. Jaap had vandaag gebeld dat het niet lukt om nieuwe nummerplaten op zijn auto te krijgen voor de kerstdagen en dat hij liever niet nog een week in Lusaka wil zitten. Dus gaat Tom hen dus morgen halen. Ze komen dan zondag weer terug. Mijn eerste nacht in Zambia zonder Tom. Wel prettig dat ze nu komen want nu kan David Jaap tenminste nog allerlei dingen over het district uitleggen en overdragen. Natuurlijk heb ik daar de afgelopen weken ook wel het een en andere van meegekregen maar het is toch handiger dat David het overdraagt. Daarbij komt ook nog eens dat ze dan op tijd zijn voor het afscheidsfeest van David a.s. zondag. Gelukkig heb ik geen vrij weekend anders zou het wel jammer zijn geweest dat Tom weg moest als ik eindelijk een keer vrij ben. Ik doe namelijk aanstaand weekend dienst voor David zodat hij de voorbereidingen voor zijn feest kan treffen.
De enige voorwaarde was dat ik dan maandag vrij wilde zijn. Maandag gaan Tom en ik lekker op stap naar een lodge in het Kafuepark. Kerstmis vieren tussen de apen e.d. De coassistent gaat waarschijnlijk mee.Erg veel zin in om even een dagje niet met het ziekenhuis bezig te zijn, alhoewel ik moet zeggen dat ik me er steeds beter thuis voel. Natuurlijk gebeuren er nog veel dingen waar ik met mijn hoofd gewoon niet bij kan maar dat zal ook nog wel een tijdje blijven.

Ik hoor een toeter dus Tom komt eraan. Een raar idee hoor dat die auto straks van ons is, zo'n enorm bakbeest. Alhoewel we wel erg blij zijn dat we uiteindelijk niet een Suzuki gekocht hebben. Die had waarschijnlijk geen lang leven gehad hier.
Afgelopen woensdag zijn Tom, Ellen (de coassistent), de ouders van David en ik naar Mongu geweest. Twee uur rijden vanaf Kaoma. Ik had daar een vergadering vanwege de jaarverslagen van alle ziekenhuizen in the Western Province. De anderen hebben er een gezellig dagje uit van gemaakt. Tom heeft in Mongu nog weer allerlei klusjes kunnen doen en hij is onder andere naar het vliegveld geweest. Helaas begreep ik dat het ook daar niet mogelijk is om een vliegtuigje te huren een beetje een vergane glorie. Dus als hij wil vliegen zal hij toch naar Lusaka moeten ben ik bang.
Ik heb het idee dat Tom ook steeds meer zijn plekje begint te krijgen hier.
In het begin was het voor hem natuurlijk heel erg raar om zoveel thuis te zijn en zo relatief weinig te kunnen doen. Maar Tom heeft zich nu al heel wat projectjes op de hals gehaald dus dat komt wel goed. Morgen zal ik verder schrijven nu is het bedtijd. Tot later.

Ik heb in Lusaka een drukke lijst met puntjes afgewerkt. Geld gehaald op de valreep (de bank was eigenlijk al dicht maar met wat gesmeek...), duizend en één boodschapjes, gelogeerd bij m'n 'partners' van Suntech. Aan het einde van de dag, na een lange rit en alle regelzaakjes was ik ook aardig afgemat maar het lekkere is dat ik (maar Margriet ook) ons als jarenlang bevriend voelen met Gerda en Laureijs van Suntech. Iedereen gaat lekker z'n gang. Het is me op de terugweg eindelijk gelukt lampolie te kopen. Dat is in heel Zambia schaars. Er schijnt vorig jaar een grote explosie in de enige raffinaderij van Zambia te zijn geweest met als gevolg dat er geen paraffine meer wordt geproduceerd. Dat wat er komt verdwijnt linea recta naar de mijnen. Ongeveer een kwart van de wereld kopermijncapaciteit ligt in Zambia.
Met de paraffine hebben we weer een beetje licht uit onze olielamp, mocht de stroom uitvallen.

Jaap zit hier nu een week. Het was een lange rit met zo'n heel gezinnetje maar het verwachte gejengel van de kinderen bleef uit. Uiteindelijk was het wel 7 uur rijden (met de nodige pauzes natuurlijk). Jaap is met zijn vrouw Marita en hun kinderen Pien (2+) en Bram (0+). Jaap was, zoals jullie misschien weten, de opleider van Margriet tijdens de 3 maanden tropencursus in Utrecht dus die twee kennen elkaar al een beetje. Ze hebben al eens eerder 4 jaar in Zambia gezeten maar dan in het noorden. Ze zijn eigenlijk pas een krap jaar geleden teruggekomen. Maar omdat het zo moeilijk bleek een tweede termijner te vinden en de sectorspecialist op de ambassade (Rik) wist dat Jaap en Marita nog best eens terug wilden, heeft hij contact met hen gezocht en gevraagd of zij er niet voor voelden om hier als Technical Advisor Health (TAH) naar toe te komen. In die functie moet Jaap het district adviseren over hun beleid op het gebied van de gezondheidszorg.
Als trotse en zorgzame vader wilde Jaap het liefste zelf rijden van Lusaka naar hier. Aan de ene kant wel een beetje een rare vraag maar aan de andere kant pleit het voor 'm dat 'ie zo voorzichtig is met z'n kiddo's. Het klikt tot nu toe eigenlijk prima tussen ons zessen. Wat voor Margriet erg prettig is, is dat Jaap (als eerste TAH sinds 6 jaar, zo lijkt het) wel graag in het ziekenhuis wil werken en diensten wil doen. Hij neemt nu een ward
(afdelingen) van Margriet over en gaat vanaf volgende week elke dinsdagmiddag en vrijdagochtend in het ziekenhuis werken terwijl hij daarna op woensdag bij grote OK's zal gaan assisteren. Verder doet hij vanaf maandag dienst.
Jaap en Marita zijn allebei tropenarts geweest in Lubwe. Dat ligt, zoals gezegd in het noorden, aan het grote Lake Bangweulu. Marita is nu aan het solliciteren voor een opleidingsplaats gynaecologie per halverwege 2002. Dus wellicht gaan zijn sowieso na het einde van het huidige contract naar NL terug.

Dat plekje waar Margriet net over schreef klopt wel een beetje. Naast m'n 16-uur per week baan voor de Nederlandse Luchtvaart Autoriteit, heb ik een flink aantal dingen uitgezet en zal nu de komende maanden (maar vooral na aankomst van onze spullen) moeten zien wat tot iets serieus kan leiden.
Mogelijk begin ik een klein computer opleidinkje (ik heb van een Nederlandse dame, moeder van een voormalig co-assistente hier, al de toezegging dat zij voor 3 PC's zal zorgen als ik het transport regel: dus mensen, met lege koffers reizen!), ga ik voor het zonne-energie bedrijfje dingen doen in dit deel van Zambia en ga ik wellicht iets voor het home based care programma doen. Ook de bloementeelt is een poging waard. Eerst eens kijken of en hoe bloemen hier groeien en hoe vervolgens de transportproblematiek kan worden overbrugd. Mocht dat beide mogelijk zijn, dan zou er misschien best een kweker te vinden zijn die hier iets serieus (met mij) wil opzetten. Er zijn hier aardig wat Nederlandse kwekers in de omgeving van Lusaka (ik ben er al bij 1 geweest), er bestaat een aardig samenwerkingsverband tussen kwekers en de ambassade gaat een stevige lobby starten om hier meer NL kwekers naar toe te halen. Per slot van rekening is het naburige Zimbabwe een heel stuk minder populair geworden en zal de bloemen export daar vandaan dus ook wel gaan afnemen. De één z'n dood, de ander z'n brood??
Verder heb ik contact gezocht met de eigenaar van een grote Engelse touroperator die reizen naar Zambia organiseert en auteur is van de beste reisgids over Zambia (nu eens niet de Lonely Planet maar de Bradt gids, geschreven door Chris McIntyre). Met hem tracht ik te inventariseren of een klein toerisme college levensvatbaar zou zijn. Binnenkort ga ik ook maar eens allerlei NL touroperators aanschrijven die hier naartoe reizen organiseren. Gelukkig had ik voor vertrek uit Nederland al een redelijk inventarisatie gemaakt.
En dan komen natuurlijk straks nog al onze spullen vol mogelijkheden.
Het enige wat moeilijk is, is dat het helemaal op m'n eigen zelfdiscipline aankomt!! Vannacht droomde ik nog over m'n Swahili docent die me Silozi kwam leren en me op m'n kop gaf dat ik harder moest werken.
Ik ben de afgelopen dagen namelijk een beetje ziek geweest. Het was een beetje een raar ziektebeeld dat best wel op malaria leek; daarom heeft Margriet toch maar even een bloodslide bekeken (de labman is zo'n Labzwans dat we Margriet maar even als second opinion hebben gebruikt). Gelukkig was de uitslag negatief: geen parasieten.

Wat ook klopte uit Margriet d'r beschrijving was de 'drukte' op het vliegveldje van Mongu. Geen reden tot het aanleggen van een bulderbos hier!
Hoewel ik er helaas in de stromende regen kwam, ben ik toch even het luchthaven gebouwtje ingevlucht. Daar trof ik een aantal collega's van de Directorate of Civil Aviation (zeg maar Zambiaanse NLA) die natuurlijk gelijk hoopten dat ik een grote zak met geld bij me had. Schaal één op het oog zag het veldje er wel veel beter uit dan dat hier in Kaoma. Er was zelfs een heus verkeerstorentje. Maar het leek er jammer genoeg op dat ook hier niemand een vliegtuigje verhuurt. De lijndienst die er tot voor kort 2 x per week naartoe vloog, was er ook mee gestopt maar dat zou kunnen zijn vanwege het regenseizoen/laag seizoen.
Mongu is de hoofdstad van Western Province. Het is 2 uur rijden hier vandaan over een prima weg. Er is heel wat meer bedrijvigheid daar dan hier. Zo heb je er een Standard Chartered Bank, een Zanaco bank (Zambian National Commerce bank), een aantal tankstations, een Shoprite (Zambiaanse Appi Happie die bijna alles wat je hartje begeert, verkoopt) enz. Verder heb je vanuit Mongu een schitterend uitzicht over de plains. We zitten hier op ongeveer 1200m hoogte. Vanaf Mongu daalt het landschap dan spectaculair richting de Zambezi rivier.
Tevens is Mongu de zetel van de Lozi koning. We zijn (nadat ik alle klusjes had gedaan) nog even naar z'n paleis geweest, net buiten Mongu (zonder mij = margriet want ik moest helaas vergaderen. Ergens rond Pasen (als de Zambezi maximaal buiten z'n oevers is getreden) komt de koning per schip uit z'n zomerverblijf naar Mongu toe. Dit Ku-omboka ritueel/festijn is 1 van de grootste culturele happenings van Zambia waar mensen van heinde en verre naar komen kijken. Het schijnt een er mooi uitgedoste groep mensen en schepen te zijn.

David is gisterenochtend in alle vroegte naar Lusaka vertrokken om z'n ouders weg te brengen en z'n vriend (Herman) op te halen. Zal wel rust geven want z'n ouders waren toch wel wat vermoeiend. Vooral pa zit als voormalig dominee strak in het gelid en geniet van z'n rol als grote weldoener hier in Kaoma. Zijn ouders zijn erg actief in de fondsenwerving voor een tweetal stichtingen die hier nogal actief zijn: de Stichting Medisch Comité Kaoma en de Stichting eerlijk delen. De eerste stichting (kortweg MCK) is opgericht door één van Margriet d'r voorganger (Gyuri Fritsche) en beoogt ondersteuning op medisch vlak te geven maar niet voor de running costs (kosten voor normale lopende zaken). Van de andere stichting ken ik de precieze achtergrond nog niet.
Daarnaast zit David's vader in de Provinciale Staten van Noord-Holland die ook een aardig budget te beschikking heeft voor internationale samenwerking.
We moeten ons de komende tijd maar eens langzaam oriënteren op mogelijke activiteiten. Maar eigenlijk willen we er geen van allen te vroeg mee beginnen want we willen niet meteen als de goede gevers te boek komen te staan. Uiteindelijk zou het best kunnen dat ze het over anderhalf jaar allemaal zonder Nederlandse artsen moeten doen dus er zal toch iets in de attitude moeten veranderen.

Even afkloppen, maar de stroomvoorziening is de afgelopen week perfect geweest. Alleen gisterenavond viel het even uit na een blikseminslag. Blijft fascinerend hoor dat onweer hier.
Wat ook leuk is hier, is dat je zoveel bomen kunt planten. Bomen zijn perfect voor deze omgeving (eigenlijk elke omgeving natuurlijk) want ze geven schaduw, hout en soms dus vruchten. Ik heb hier, door toedoen van de gardeners al een paar jonge spruiten van de cashewnutplant ontdenkt.
Laureijs en Gerda (de vrienden van de solar power, wonen net onder Lusaka, vlakbij de plaats Kafue) wilden ook graag wat zaden hebben. Verder heb ik al wat perzik zaadjes geplant en gaat er vandaag een kop van een ananas de grond in. Die schijnt dat zo te groeien. Alles wordt nu natuurlijk wel in David's (lees vanaf a.s. vrijdag onze) tuin gepland.

David's afscheidsfeest was erg gezellig. Hij had zo'n tweehonderd mensen uitgenodigd. Van de militaire kazerne net buiten Kaoma had 'ie een grote tent geregeld maar gelukkig is het droog gebleven. Verder trad er een Zambiaanse slagwerk/dansgroep op (die kan je nog wel wat variatie qua ritme leren Arnold!) en werd er natuurlijk uitgebreid gespeecht en werden er cadeaus overhandigd. Verder had David voor iedereen eten laten koken. Alles met elkaar bleek dat David zich populair had gemaakt. Hij heeft dan ook een groot aantal verbeteringen aan het ziekenhuis doorgevoerd. Een groot deel van de avond hebben we lekker gedanst. Heerlijk onder de sterrenhemel. Van al die mooie dingen die er gewoon zijn kan je hier heerlijk genieten. En als Margriet straks een beetje gewend is en minder dienst heeft (het ziet er naar uit dat ook Marita over 1 of 2 maanden part time mee gaat draaien!), breng ik haar ook wel weer aan het genieten. Ja, als we naar Dakar waren gegaan was het een beetje andersom geweest.!

Ondertussen: gelukkig nieuwjaar!

We liggen nu met z'n tweetjes na te genieten in bed. Ik heb vandaag namelijk GEEN dienst, als het goed is de hele week niet. Voor het eerst sinds ons verblijf hier een hele week vrij.(behalve de eerste week in Kaoma).
Gisteren oud en nieuw gevierd bij David in ons aanstaande huis. In plaats van de oude jaars conference hebben we Kuifje gekeken. (ook behoorlijk maatschappij kritisch hoor Barend) Eerst heerlijk gekookt en gegeten met David, Herman, Ellen, Jaap en Marita en alle werknemers van David met aanhang.
We hadden net de dag ervoor tegen elkaar gezegd dat we het zo zielig vonden voor het ene overgebleven zwijntje van David, dat we er maar een nieuwe bij moesten kopen (de andere was namelijk met het feest geslacht). Toen vertelde David dat het tweede zwijntje voor nieuwjaarsnacht was. Hij was wel heel erg lekker maar wel een raar idee. Tom heeft zelfs meegeholpen met slachten.
Althans met het verder snijden van het vlees hoor want ondanks dat Margriet natuurlijk hoopte een superbikkel te zijn getrouwd, laat ik hier toch even verstek gaan!
Na Kuifje hebben we heerlijk gedanst en voor twaalf uur had Herman vuurwerk, oliebollen, appelflappen en vuurwerk meegenomen. Heerlijk en toch een beetje een Nederlands gevoel met alle kruitdampen en poedersuiker.
En natuurlijk als klap op de vuurpeil het telefoontje van Paul en Mirna.
Voelt zo vertrouwd meteen weer alsof je elkaar nog maar net gesproken hebt.

Kortom wij zijn het nieuwe jaar goed ingegaan. Helaas werd ik om een uur weer weggeroepen maar dat mag de pret niet drukken. Vandaag bestaat een verbod op het ziekenhuis dus zal ik er ook niet over schrijven, dat komt later wel weer. Het wordt tijd om op te staan en leuke dingen te gaan doen.
Eind deze week gaan we naar ons eigen huis. Hier verheugen we ons allebei enorm op. Nu nog hopen dat onze spullen snel komen zodat we er ook een echt huis van kunnen maken. David heeft namelijk alles verkocht en morgen wordt alles opgehaald. Dus vanaf morgen hebben we ook bijna geen pannen, stoelen e.d. meer. Zelf vinden we dit allemaal een beetje suf en hopen het voor onze opvolgers toch iets anders te doen. Zowel Jaap en Marita als wij hebben nu namelijk helemaal niets meer. En om nu alles nieuw te gaan kopen als over een paar weken alles in overvloed komt is ook een beetje onzin. We gaan de mensen aan wie David al deze spullen heeft geleend dus maar vragen of we het nog een paar weken langer mogen houden.
In ieder geval hebben we wel al een hele mooie bonte deurmat. Gisteren toen we thuis kwamen vonden we deze voor de deur. Een normale rieten mat waarin allemaal reepjes stof in is gevlochten. Waarschijnlijk stof van oude T-shirts en onderbroekjes uit Europa. Een mooi bont geheel.
Nogmaals, vanaf de andere kant van de evenaar, alle goeds en veel gezondheid voor het nieuwe millennium (waarin overigens, voor de reislustigen onder jullie, een complete en enorm lange zonsverduistering plaatsvindt op 21 juni a.s.; we zijn benieuwd naar de verkoop van beschermingsbrilletjes hier!).

Tot mails/schrijfs/ziens!

Veel liefs,

Tom & Margriet
P.S. important: graag het originele berichtje van ons uit jullie antwoorden halen bij een berichtje want onze mailbox is af en toe vol!!!!!!
Ook internet kaarten kunnen we helaas niet openenen. Dus alle verjaarskaarten en neiuwjaarskaarten hebben we niet kunnen lezen. Natuurlijk hebben we wel gezien wie de afzender was en we gaan er van uit dat het leuke wensen zijn.