Eerste kwartaal 2002

januari/maart 2002

Lieve luitjes 14,

Met in begin februari de vakantie in het zicht (op bezoek in NL, skiën met een stel vrienden in Zuid-Frankrijk, nog een paar dagen NL en een ruime week in Zuid-Afrika), dachten we dit mailtje nog rap voor vertrek af te maken. Maar helaas. En zo kwamen we dus 1 week geleden terug van de vakantie en is het nieuws dus geen nieuws meer…….. alhoewel.........

Maar toch, vandaag maar even rap afgeroffeld en dan gaan we gauw beginnen aan de nieuwe lieve luitjes!

Na een jaar te hebben gewerkt in Zambia mag het eindelijk officieel! Margriet heeft d’r werkvergunning.’t Is eigenlijk een beetje raar dat je het niet bij binnenkomst krijgt maar goed, c’est la vie. Alleen is het Zambiaanse systeem niet erg geëmancipeerd. Ze zijn niet ingesteld op een vrouwelijke arts. Op zich niet zo’n punt alleen heeft Tom nu eigenlijk geen bestaansrecht. In Mongu konden ze ons niet helpen dus dat betekent dat Tom vooralsnog op een touristenvisum zal moeten blijven wonen. Dat moet dan nog steeds elke 3 maanden vernieuwd worden. We gaan binnenkort in Lusaka, op weg naar Nederland, proberen daar toch iets te regelen voor Tom als Temporary Permit ofzo want dit levert elke keer gedonder op.

Ook na een jaar wachten hebben we eindelijk ons Zambiaanse rijbewijs. De machine die de credit cardjes van een plastic laagje voorziet bleek weer te zijn gemaakt en dus lag die klaar. Toen we in de kamer van de dame van uitgifte kwamen en die ze in eerste instantie niet kon vinden, zei iemand heel bij de hand “Misschien is ‘ie nog niet klaar. Wanneer is de aanvraag ingeleverd? ” In koor antwoorden wij “52 weken geleden!”. En sakkerloot, hij was er ineens. Dus ook bij de roadblocks zijn we nu gewapend met de goede papieren.
En nu we het toch over de auto hebben, ook de wegenbelasting is weer voor een jaar betaald. Ze controleren altijd erg streng op die stickers achter de vooruit. Tot nu toe hadden we er steeds 1 per kwartaal maar nu is het ons gelukt er 1 voor een heel jaar te krijgen. Dat kost dan 40 Euro.

We hebben laatst een bezoekje aan de Luena barracks (oftewel Luena kazerne) gebracht. Margriet was er al vaker geweest maar voor mij was het de eerste keer. De hele kazerne is door de Chinezen gebouwd. ‘k Ben nooit in China geweest maar ’t ziet er erg Chinees uit. Die Chinezen hebben hier nog al veel gedaan, (ook) vanwege de socialistische inslag die Zambia tot eind jaren 80 had. Ze hebben wegen gebouwd en de TAZARA spoorlijn. Die loopt van ergens midden Zambia (Kapiri Mposhi) naar de Tanzaniaanse hoofdstad Dar Es Salaam. ’t Schijnt een erg mooie treinreis van 3 dagen te zijn dus dat gaan we ook zeker nog eens doen. Men zegt bovendien dat het de enige trein buiten Zuid-Afrika is die op tijd rijdt.
De kazerne is erg leeg want bijna alle manschappen zijn vertrokken naar Sierra Leone voor een peace keeping mission. D’r zijn aardig wat Afrikaanse landen die daar bijdrages aan leveren.
‘k Heb ’s avonds na een afscheidsfeestje van iemand van Home Based Care eens iemand weggebracht naar de Kazerne. Een zoon van een soldaat die in de barracks verblijven woont (net buiten de eigenlijke kazerne). Die zoon had ons blijkbaar niet aangemeld dus toen we de eerste mensen hadden afgezet stonden er ineens mannen met mitrailleurs op de weg. ‘k Moest de motor uit doen, de lampen uit en uitleg geven over wat wij wel niet in het donker daar deden. Zoals jullie natuurlijk begrijpen stikt het van de ‘staatsgeheimen‘ in Zambia dus stel je voor dat wij de zaak kwamen opblazen. ’n Hoop lange verhalen over ‘de man van de dokter’ enzo en toen mochten we doorrijden.

Wij zitten hier op het hoogtepunt van onze zomer en dat betekent dus elke dag 30C op onze veranda, laat staan buiten. ’t Was een beetje moeilijk om een echt kerstgevoel te krijgen maar vooruit. Met het nepkerstboompje dat David (onze voorganger) heeft achtergelaten en een uitgebreide keukensessie was het toch erg leuk. Ze hebben hier alleen maar 1 kerstdag dus dat betekende dat Margriet 2e kerstdag gewoon weer moest werken. We hadden rond die dagen een studiegenote van Tom (van mijn studie Afrikanistiek) op bezoek. Zij werkt in Lusaka op de ambassade en was hier als EU election monitor aangesteld. Alles met elkaar was de Kerst erg gezellig. Madelon, de co-assistente was er ook (die is er tegenwoordig erg vaak maar daar kunnen we het goed mee vinden en dus geen probleem).

De avond voor kerst werden we getrakteerd op een schitterend weerlicht schouwspel. Overal aan de horizon (en die is hier lang!) zaten onweerswolken. Ze waren zo ver weg dat je geen schicht zag en ook geen klap hoorde. Het enige wat je zag waren schitterende hoge wolken (Cumuli Nimbus, Bert) die om de 5 seconden verlicht werden door het onweer wat erin gaande was.

Zoals jullie misschien wel een beetje hebben meegekregen schijnen de verkiezingen toch niet echt erg fair te zijn verlopen en ik begreep dat 10 oppositie partijen een zaak bij het hooggerechtshof heeft aangespannen.
Het is eigenlijk toch wel erg leuk om zo het insluipen van democratie in een samenleving mee te maken. Hoewel de ruling party nipt kon blijven zitten is er nu in elk geval veel meer oppositie in het parlement dan ooit tevoren. Een aantal verhalen die hier zoal de ronde deden over de verkiezingen:
De presiding officer van het stemburau op het gemeentehuis, notabene één van de grootste van Kaoma District, bleek volslagen incompetent: hij voorzag kiezers, met name (oudere) vrouwen, van ongevraagde aanwijzingen (advies?) tot zelfs in het stemhokje toe, en opende, tot verbijstering van de waarnemers, zelfs de ingevulde stembiljetten om te zien voor welke van de drie stembussen ze waren bestemd (dan te bedenken dat elk stembiljet voor ieder van de 3 verkiezingen een andere kleur had!). Desgevraagd luidde zijn commentaar dat het om biljetten ging die "verkeerd waren gevouwen". Ook was er in dit stemlokaal in niet-MMD land maar één stemhokje aanwezig, in een lokaal dat ruimte bood voor meerdere hokjes. En meerdere hokjes was, gezien de lange rij die op (te) ruime afstand van het stembureau werd gehouden, geen slecht idee geweest. Uiteindelijk ging dit stembureau dan wel pas om 23.20 uur dicht maar in de Copperbelt (stedelijk gebied met veel kopermijnen; een kwart van de wereldkopervoorraad ligt in Zambia; de Copperbelt is traditioneel een MMD=ruling party gebied) waren de stembureau’s 3 dagen open!
Nu wachten we intussen op rustiger en zinniger tijden. De nieuwe president Mwanawasa sloeg in het begin nogal wat taal uit die niet gunstig is voor de banden met de EU en voor investeringen en toerisme. En dat terwijl hij, toen hij eerder vice president was (een jaar of vijf geleden geloof ik) goed te boek stond. Hij heeft toen een ernstig auto-ongeluk gehad wat hem hersenletsel (geen geintje) opleverde. Maar ondertussen heeft hij, naar het voorbeeld van Amerika in de jaren dertig, een zgn. New Deal politiek gelanceerd. Nu zijn er natuurlijk veel mooie woorden in de kranten te lezen. De hele wereld kijkt natuurlijk toe: blijft er een goede band met de Wereldbank enzo? Maar op termijn zal pas duidelijk worden wat ze er in de praktijk van terecht brengen. Hier in Kaoma zie je iedereen nog lopen in de chitenge (wikkeldoeken) van de verschillende partijen. Het is echt onvoorstelbaar hoe de politici (van alle partijen trouwens) middels zulke kadootjes en het slachten van vee om het vervolgens uit te delen, stemmen trachten te kopen. Ja, en de zakelijk ingestelde Zambianen nemen natuurlijk alles aan onder het mom: “Nee, we zullen echt op u stemmen hoor!”. De praktijk is natuurlijk dat dat kado voor het grootste deel van de mensen (zeker hier op het platteland) tijdens een regeerperiode van welke regering dan ook, het enige tastbare is dat ze zien. Wat er verder in de loop van de jaren veranderd is, is voornamelijk dat mensen in de jaren 70 en 80 volgens socialistische ‘traditie’ overal voor de rij moesten staan (als het er al was) en dat nu heel veel dingen te koop zijn maar dat je er wel geld voor moet hebben.

Met oud en nieuw hadden we een feest voor het ziekenhuis georganiseerd. We zagen er een beetje tegenop omdat feesten hier meestal in drankorgies uitlopen met alle ellende van dien maar het viel 100% mee. 't Was echt gezellig. We hadden een DJ geregeld en een Afrikaanse drumband. Mensen hadden voor K10.000 een kaartje gekocht waar ze dan ook wat comsumptiebonnen voor kregen en eten. De overige kosten hebben de makuwa's (oftewel blanken) gedragen.

We zijn afgelopen maand (let wel januari dus) 2 weekenden heerlijk weggeweest. Er ligt hier op 2,5 rijden een schitterende lodge (Mukambi) aan de rivier de Kafue in Kafue National park. Da's eigenlijk de enige plek hier in de buurt waar je naartoe kunt. We kennen de eigenaars (een Zimbabwaan en een Nederlander) en het is er dus meestal een extra hartelijke boel. Vrijdagmiddag rijden we dan richting het park. ‘s Avonds heerlijk op een houtvuurtje koken of in de lodge aanschuiven. Ook kun je daar heel mooi de schitterende en bijna overdreven sterrenhemel bekeken. We hebben van Paul en Mirna voor vertrek een soort sterreschijf gekregen die specifiek voor deze breedtegraad is bedoelt. Je zoekt dan m.b.v. datum en tijd de hemel van die dag op maar het vraagt toch nog wel aardig wat geduld voor je iets vindt. Op de schijf zijn alle sterreconstellaties lekker met lijntjes met elkaar verbonden en lijkt het dus heel logisch maar we kwamen erachter dat die lijntjes er in het echt niet staan! Maar toch het zuiderkruis gevonden en Orion.
Een tripje naar Mukambi betekent voor Margriet geen ziekenhuis in d’r hoofd. De eerste keer was Madelon (de co-assistente) ook mee. Veel spelletjes gespeeld, gelezen en zaterdagavond een game drive gemaakt in een open auto. Lekker de Afrikaanse wind in je haren. We hebben niet zo heel erg veel beesten gezien maar wel een aantal erg mooie plekjes. Een van de zondag ochtenden hebben we met de eigenaar op de Kafue gevist. (nooit gedacht dat ik ook nog eens zou gaan vissen!) Ja ja en ook nog wat gevangen. Dit werd als lunch voor ons klaar gemaakt. Heerlijke verse vis, tilapia en pike. Maar het is nog vroeg in het seizoen dus de vis was nogal klein.

Stanley is 1 van onze tuinmannen en woont direct naast ons, in een huisje dat bij dit huis hoort (draagt de vreselijk naam ‘servant’s quarter!). De fam. Stanley Walasa is aardig welvarend geworden over de afgelopen tijd. Stanley werkt hier en zijn vrouw werkt bij Jaap en Marita. Dan werkt Stanley’s inwonende broer Kasoroko in een winkeltje dat Stanley pacht. Dat hebben ze opgezet met het microkrediet dat wij alle werknemers met een goed plan verstrekken. Het is een winkeltje letterlijk formaat telefooncel waarvoor ze per maand 5000 Kwacha (1,5 Euro) huur betalen. Maar het ligt wel op een A1 locatie. Vlak bij het ziekenhuis en de relative shelter (daar verblijft de familie van de patient). En dat alles ligt best ver van het centrum af dus goede klandizie. Elke avond worden er buiten in de tuin 200 broodjes gebakken die de volgende dag allemaal verkocht worden. Volgens eigen zeggen maken ze 50.000 kwacha per week winst! Dus heeft de familie Walasa tegenwoordig een fiets en een zwart wit televisie. Maar goed, welvaart brengt jaloezie. ’t Is niet helemaal duidelijk of dat de enige reden is maar het speelt vast mee. Het buurmeisje Loureen heeft Stanley nu aangeklaagd. Geloof het of niet maar ze heeft een dochtertje van misschien 3 jaar oud en bij haar is gonorroe (een geslachtziekte) vastgesteld! Nu heeft ze dat volgens Loureen opgelopen in de tuin van Jaap en Marita waar het dochtertje af en toe, samen met de kinderen van Stanley wel eens speelt. Loureen is er van overtuigd dat haar dochtertje het heeft gekregen van het zoontje van Stanley. Op zich is hier alles mogelijk maar een laboratoriumtest heeft uitgewezen dat beide jongetjes van Stanley geen gonorroe hebben. Geen probleem, veranderen we toch gewoon de aanklacht! Dus nu zegt Loureen dat Jaap en Marita de labman hebben omgekocht om de uitslag te beïnvloeden. Niemand hier in de omgeving (ook de rechter niet) schijnt het allemaal erg serieus te nemen, maar toch. Niet goed voor de naam van de familie Walasa lijkt me.

De voedselsituatie in Zambia is, nu de vorige maisoogst nagenoeg op is en de volgende nog niet binnen is, flink aan het verslechteren. Dat gebeurt elk jaar. Een zak maismeel kost nu al 40.000 Kwacha (meer dan verdubbeld in zo’n 6 maanden tijd). Da’s voor veel mensen niet te betalen dus het gaat achteruit met de gezondheid. En mensen zijn hier dan ook weer te eigenwijs (en blijkbaar niet hongerig genoeg) om rijst te gaan eten. Niet dat dat goedkoop is. Maar volgens de kranten zou de volgende oogst wel eens een goede kunnen worden. Laten we het hopen.
We vroegen ons af hoe het toch kan dat kinderen hier best vaak tot 18 jaar naar school gaan in het engels onderwezen krijgen en toch bv. nauwelijks engels kunnen of slecht kunnen rekenen. Langzaam wordt een beetje helder dat 12 jaar school redelijk betrekkelijk is. De zoon van Naomi zit al een goede 7 jaar op school maar kan niet lezen en kent het alfabet niet. Het blijkt dat veel onderwijzers vaak afwezig of dronken of gewoon niet opletten hoe een leerling het doet. Onvoorstelbaar en slecht voor de toekomst natuurlijk.’t Schijnt ook te komen omdat veel mensen ervoor kiezen om onderwijzer te worden niet omdat dat ze zo leuk lijkt (dat gebeurt in de hele wereld lijkt me) maar omdat het simpelweg 1 van de weinige vakken is waar je redelijk makkelijk een baan in kunt krijgen.
Ik poog nu om de zoon van Naomi vooruit te krijgen door hem computerles in het vooruitzicht te stellen als ‘ie kan lezen en schrijven. Ook hebben we Naomi gezegd dat we prima goede privé les voor hem willen betalen als ‘ie daar wel gemotiveerd voor is. Bleek dat Naomi dat al eerder geprobeerd had maar die privé docent gaf vaak ook geen les omdat ‘ie dan vakantie zei te hebben of hij zette de leerlingen aan het werk gezet op z’n veld!
Margriet is in december naar de kitchenparty van de vrouw van iemand van Home Based Care geweest. Niet dat ze die vrouw kent maar ’t is vast een eer als de dokter komt (en levert nog eens leuke kado’s op ook!). Een kitchenparty is een soort vrijgezellenfeest voor de vrouw. Er wordt flink gezopen (drinken is niet het juiste woord) door keurig geklede vrouwen en er wordt eens flink verteld (en voorgedaan) hoe een getrouwde vrouw zich in bed hoort op te stellen. Voornamelijk ‘onderwerpen’.
Af en toe komt er tijdens een koffiepauze met Naomi, Luckwell en Stanley eens een boek met foto’s op tafel over dingen in het Westen waar we het dan over krijgen. Zo kregen we het laatst over de containers waarin de spullen voor de NL artsen altijd aankomen. Ze vroegen zich af hoe zo’n schip er dan uitziet. Tom pakt dan z’n grote scheepvaartboek erbij en laat dan een foto zien van een containerschip waarop in 1 keer 4000 containers passen. Monden vallen open en er wordt druk over allerlei andere dingen gesproken.
Als het goed is komen op 11 juni Tom’s ouders aan. Zij blijven een maand. En als zij dan 13 juli naar NL vertrekken gaan we weer met hen mee. Tegen de tijd dat we dan weer naar Zambia vertrekken, gaan we (als alles goed is) met z'n 3-en!!!!! Jihoe!
Jaja, na een hoop hectiek blijkt dat Margriet al ruim 4 maanden zwanger is. Dat wisten we nog niet toen we naar NL gingen (klinkt raar ik weet het) maar het is waar. Daardoor werd ons korte verblijf in NL natuurlijk nog weer een beetje meer familie dan gedacht!
Als het goed is wordt rond 20 augustus ons kind geboren!!!!! Top he!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
We komen ws. het hele zwangerschapsverlof en bevallingsverlof naar NL. Ik kan natuurlijk gewoon daar werken dus heerlijk.
We zijn druk op zoek naar gemeubileerde huisvesting op reisbare afstand van Hoofddorp. Op zich hoeft Tom natuurlijk maar 2 dagen per week te werken dus eventueel zou het ook wel iets verder van Hoofddorp mogen zijn. Het liefst zouden we natuurlijk op iemands huis passen (we zijn immers keurige mensen) maar haast nog belangrijker is dat het idealiter een leuk (zomer)huis(je) is (liefst buiten, in een dorp,l het is immers zomer). Mochten jullie iets horen, dan houden we ons van harte aanbevolen. Het gaat om de periode 14 juli t/m eind oktober.
Nu, vrinden, rap verder aan de volgende brief, het wiegje, de commode, de kinderkledingkast en nogmaals sorry voor de verwaarlozing. D’r is ook zoveel leuks gaande in Kaoma!
Veel liefs,
Margriet en Tom & Jaja (=werknaam)