Melk van Chief Libinga

Lieve luitjes 13,

Zo, weer eens een bericht uit Kaoma. De laatste brief is al weer van langer geleden dan de bedoeling was maar dat geldt voor de meeste brieven. Eigenlijk zouden we niet meer weten op welke datum we’m verstuurd hebben. Maar goed, ons en ook jullie leven gaat gewoon door natuurlijk.

Sinds enkele weken krijgen we weer verse koeiemelk Chief Libinga. Het regenseizoen is weer aangebroken en dat betekent veel vers gras, goed voor de koetjes. Chief Libinga is een voorname man die hier namens de Mbunda (= bevolkingsgroep) een belangrijke rol vervult. Hij geeft bijvoorbeeld land uit. En voornaamheid en rijkdom wordt hier vaak duidelijk aan de hand van de hoeveelheid vee die iemand heeft. En dus komt er nu elk maandag en donderdag een jongetje namens de Chief 2,5 liter melk brengen waar wij dan 3000 kwacha (= 90 Eurocent) voor betalen.

We hebben een paar weken geleden Barend en Suzanne, vrienden van ons, op bezoek gehad. Suzanne was al eerder in Afrika geweest maar Barend niet. Dat was dus een heel avontuur. Ze zijn eerst een goede 1,5 week op eigen gelegenheid op vakantie geweest. Vanuit NL hadden ze een aantal dagen een volledig geregelde safari geregeld. Goed idee als je geen eigen vervoer hebt want dan is dat wel de beste manier om uitgebreid een park in te kunnen. Ze zijn naar South Luangwa geweest. Dat is het park met de grootste ‘wilddichtheid’ in Zambia. Wij zijn er nog niet geweest maar dat komt hopelijk nog wel. Daarna zijn ze naar Livingstone gegaan. Van daaruit met het openbaar vervoer naar Sesheke (Dat ligt bij de grens met Namibie). Dat en de reis vanuit Sesheke naar Senanga werd een heel avontuur met bussen met pech en pech en pech. Dan nog eens een flink stuk achterop een vrachtwagen. Tussen Sesheke en Senanga heb je niet zoveel keus. De weg is er zo slecht dat er niet veel verkeer langs komt. Uiteindelijk zijn ze met redelijk normaal vervoer van Senanga via Mongu in Sesheke aangekomen. Ze hebben hier vervolgens een kleine week gebivakkeerd. Dat was natuurlijk wel wennen want zo ongelooflijk veel is hier natuurlijk ook weer niet te doen (Niets! hoor ik Suzanne nu zeggen). En dat is natuurlijk ook eigenlijk wel zo. Het is een plek van boeken lezen en wandelen. Suzanne en Barend zijn vervolgens met een bus naar Kafue park gegaan en hebben daar 2 nachten of zo in Mukambi lodge gezeten. Die ligt schitterend aan de rivier de Kafue. Wij stoppen er vaak alsof het een wegrestaurant is. Het wordt grondig opgeknapt nadat het van eigenaar verandert. Het is nu van een NL kennis van ons, samen met zijn Zimbabwaanse partner (Real Africa Safari’s). Zij zijn bezig met een keten van 5 lodges op de mooiste plekken van Zambia en willen daar dan vanaf volgend jaar groepen grof betalende reizigers ontvangen (voornamelijk Japaners en Amerikanen; die hebben weinig vakantie dagen en zijn dus voor zulke trips te vinden, geven daarbij al hun vakantiegeld in 10 dagen uit). Gelukkig bleken ze nu toch ook wel een paar tented lodges neer te hebben gezet voor US$ 10 p.p.p.n dus daar gaan wij straks nog wel naartoe. We hebben ons voorgenomen om vanaf januari, als Jaap en Marita terug zijn van verlof, in elk geval eens per maand naar Mukambi te gaan. Weggaan uit Kaoma is toch wel de beste manier voor Margriet om niet met het ziekenhuis bezig te zijn.
Wij hebben Suzanne en Barend vervolgens uit Mukambi opgehaald en zijn naar Blue Lagoon park gegaan. Daar heeft Real Africa Safari’s ook het een en ander in aanbouw. Zij runnen dat park in zijn geheel. Het grenst aan de Kafue flats, een groot wetland gebied waar het barst van vooral veel vogels. De weg ernaar toe was nogal slecht. De 80km was toch zeker 2 uur rijden. Vervolgens was het nogal slecht bebord en begon de eerst serieuze regenbui van het seizoen. Dat werd af en toe een schietgebedje om niet vast te komen te zitten.
Bij aankomst in het kamp bleek er nogal veel te moeten gebeuren. Het werd dus overnachten in een oud gastenhuis dat bij het huis van de familie Critchley hoorde. De Critchleys waren de eerste rangers van dat park en hebben er een groot huis met gastenverblijf neergezet. Het was bij aankomst nogal allemaal al treurig met de grijze hemel en de regen. Toen we aankomen zei 1 van de medewerkers of we de causeway (soort van dijk die het wetlands een stukje inloopt) wilden zien. We waren allemaal nogal al even aan een rustige stoel toe geloof ik, dus we bedankten voor het moment. Helaas vertelde hij pas de volgende ochtend, toen we de causeway opgingen dat het het mooiste was of vroeg in de ochtend of bij zonsondergang. En het mooiste wil dan zeggen dat het er barst van de zebras, waterbucks, kudu’s, lechwe enzo! Da’s echt beginnend Zambiaanse toerisme. Wel noemen maar helaas nog niet zeggen waarom je beter op een bepaalde tijd kunt gaan kijken. En die causeway!!! Mensekinderen, de deltadijken in NL zouden er bijna jaloers op worden. Vijf kilometer lang, 10 meter hoog met een heuse bocht en een rotonde met uitkijkpost aan het einde. Heerlijke rust en de wind in je haren. Het voelde haast alsof je op een NL dijk stond, uitkijkend over de zee of zo. Fantastisch. Daar gaan we zeker nog eens naar terug maar na het regenseizoen. De weg van daar naar Lusaka was ook nogal een bevalling. Het werd een heuse Cameltrophy met rondspattend water en ruiterwissers aan. De laatste 40 kilometer was een weg die naar de Konkola Copper Mines leidde en die was goed. Een Afrikaanse snelweg. Een weg van gruis maar met helling in de bochten enzo. Zeker tweebaans dus je kon er met gemak 80 rijden.
Vervolgens zijn we met z’n allen net onder Lusaka nog in Lilayi lodge gegaan. Da’s aardig luxe maar ook wel erg mooi. Wij vinden tented lodges leuker maar comfortabel is Lilayi wel, zo onder de rook van Lusaka. Barend en Suzanne zijn vervolgens nog een paar daagjes zelf op pad gegaan.
Wij hebben een NL architect opgehaald die ons gaat helpen met een lange termijn plan voor het ziekenhuis. We schreven er de vorige brief al over. Ger van de Ven had zijn vrouw meegenomen en we zijn met z’n vieren rustig aan naar Kaoma gereden.Ger heeft vervolgens het ziekenhuis in kaart gebracht en we hebben veel gesproken over de ideeën die we hadden. Ook samen met het personeel van het ziekenhuis.
Na verloop van een week heeft Tom de architect Ger en zijn vrouw Toos meegenomen naar Lusaka. Tom moest voor z’n werk een ruime week naar Tanzania en Kenya. D’r waren wat dingen die even dringend aandacht nodig hadden in een project in Tanzania. In Kenya had Tom een workshop georganiseerd in samenwerking met een groot aantal organisaties en bedrijven. Die workshop ging over luchtvaartinlichtingen. Zeg maar alle informatie die een piloot nodig heeft om z’n vlucht goed te kunnen uitvoeren. Dat vakgebied verandert nogal door de automatisering en om echt satelliet navigatie in te kunnen voeren moet daar een hoop op verbeteren. Dat was een belangrijke reden om hierover iets in elkaar te zetten. Het was een aardig succes en er is weer het een en ander aan vervolgwerk uitgekomen. Er was ook nog een bedrijf dat wel interesse in Tom had voor het opzetten van activiteiten hier in de regio. Maar eens zien wat daaruit voortkomt. Het bedrijf heeft vestigingen op een aantal plekken in de wereld dus wellicht dat er nog wel andere leuke ‘stations’ in de koker zitten.

Bij terugkomst in Lusaka haalde Tom de architect (nu zonder z’n vrouw, die weer naar NL was vertrokken) weer op voor nog eens een goede week werk. Bij aankomst in Lusaka moest Tom de auto van de garage halen. De auto was naar de garage geweest voor een grote beurt, nieuwe banden en om er een bullbar op te laten zetten. Da’s een groot metalen rooster voorop de auto. We hebben namelijk nu al een aantal keren op een haar na een geit of een impala gemist dus toch maar een beetje bescherming voor de auto.

Zoals waarschijnlijk al wel duidelijk was geworden is het regenseizoen weer begonnen. Het kwam vorig jaar toch allemaal wel een stuk heftiger over, toen we in het gastenverblijfje van Jaap en Marita woonden met een rieten dak. Maar mooi blijft het nog steeds. In een paar weken tijd is het landschapen verandert van dor en bruin naar overweldigend groen en 1,5 meter hoog gras. Aangezien de buien meestal uit het noordoosten komen, zie je ze bijna altijd mooi aankomen door de vallei.
Dit is dus ook weer de tijd voor de moestuin. Het enige is dat het vaak te hard regent voor jonge plantjes, die domweg stukregenen. Tom heeft daarom een scherm gemaakt waar eerdaags weer onder gezaaid kan worden. Dit is dan ook de tijd dat heel Zambia haar maïs plant. Er is nu een schaarste aan mealiemeal (voor nshima) omdat de vorige oogst min of meer op is. Er moet dus worden gewacht tot de volgende oogst die pas aan het einde van het regenseizoen (rond april) is. Ons personeel blij dat ze een deel van hun salaris in de vorm van maismeel krijgen! De prijzen ervan zijn namelijk flink gestegen en dat zal nog wel even doorgaan. Wij hebben hier thuis ook maïs op de heuvel gepland. We hebben een oude termietenheuvel van een meter of 5 hoog en een omtrek van toch gauw 40 meter in de tuin van erg vruchtbare aarde. Daarop staat dus nu de mais te groeien. Daar kunnen we dan straks mealiemeal van laten malen of kippevoer van maken. Moeten we nog maar eens zien.

Het project dat in huize Kok ‘Project Mielle’ heet is ook nagenoeg af. Mielle had mensen gevraagd om als kado voor haar promotie in april geld te geven zodat het ziekenhuis hier helemaal van muskietengaas en netten kan worden voorzien. Dan lopen mensen en personeel in elk geval een stuk minder risico om in het ziekenhuis malaria op te lopen.
We hebben sinds de laatste brief ook weer een nieuwe co-assistente, Madelon. Leuke tante met wie we het wel goed kunnen vinden. Ze is alleen een beetje de dupe van het feit dat we de laatste tijd heel veel bezoek hebben gehad. Margriet had uitgerekend dat we in de maand november 3 avonden alleen zijn geweest!
Naast Madelon hebben we ook nog Suzanne, een antropologe. Zij was via de ambassade met ons in contact gekomen. Ze zocht naar een plaats in Zambia waar ze onderzoek zou kunnen doen naar hoe kinderen AIDS beleven. Als ze het zelf hebben maar voornamelijk over hoe ze het ervaren als mensen om hun heen het hebben. Zij zit hier 4 maanden en vertrekt volgende week weer. Ze gaat eerst nog op ene korte vakantie met haar zus, die morgen aankomt.

In de tijd van David werd er blijkbaar regelmatig een artsenweekend georganiseerd. Daar kwamen dan alle NL artsen uit Zambia en hun partners/dependents/baggage naartoe. Gewoon om gezellig een weekend de hort op te zijn. David had dit de laatste keer georganiseerd en daarom dacht Tom het deze keer te doen. Dus er werd een weekend geprikt waarop in elk geval Jaap en Marita, Marleen en Frans en wij konden. Het idee was om rond het losbreken van het regenseizoen naar het Liuwa Plains park te gaan. Dat ligt nog verder naar het westen toe, niet ver van de grens met Angola. Naarmate de datum dichterbij kwam, begon Jaap toch zijn bedenkingen te krijgen over dat er dan geen arts in Kaoma zou achterblijven. Wij dachten dat we dat punt al gepasseerd waren, ook omdat tijdens onze plotselinge trip naar NL vanwege het overlijden van Margriet haar opa, was gebleken dat het best goed ging en ook goed was voor het ziekenhuis dat ze eens alleen waren. Daarnaast had Margriet ook al een achterwacht geregeld met het nabijgelegen Mangango missie ziekenhuisje. Maar goed, hoop gezeur en uiteindelijk hebben wij maar besloten niet mee te gaan. We hadden de rollen zeker omgedraaid als het niet redelijk goed voor ons uitkwam om toch niet mee te gaan. Hetzelfde weekend bleken Barend en Suzanne namelijk op zondagochtend de bus te willen nemen naar Lusaka en dan zouden ze dus niet mee kunnen naar Liuwa plains.Nu besloten we dan dus maar om een aantal dagen eerder met hen op reis te gaan naar Blue Lagoon en ze uiteindelijk naar Lusaka te brengen. So much voor ons initiatief van het artsenweekend.

De afgelopen periode hebben we ook veel ziekte onder het personeel hier thuis gehad. Naomi is een aantal weken uit te running geweest om te herstellen van een liesbreuk operatie die Margriet had uitgevoerd. Tegelijkertijd kreeg Stanley een ontsteking aan z’n hand. En zo hadden we dan een aantal weken maar alleen Luckwell in huis en werd de tuin dus jungle. Maar goed, allemaal prima te overleven natuurlijk.

Tom heeft van zijn trip naar Amerika laatst een satelliet radio meegebracht uit Nairobi. Het is echt ongelooflijk. Je kunt er een goede 40 kanalen mee ontvangen, van klassiek tot country & western en nieuwszenders. En we hebben vandaag ontdekt dat de Engelse versie van Radio Nederland er ook op zit. En de geluidskwaliteit is echt digitale CD stereo kwaliteit. En verbazingwekkend goedkoop in de aanschaf en geen abonnementskosten. En zo wordt de bush steeds minder bush.
Sinds een week is er hier namelijk ook TV in Kaoma. We gaan naar de verkiezingen toe en dat betekent dat de overheid ineens wil laten zien dat ze toch echt dingen voor de mensen realiseren. Jammer dat het alleen nu even gebeurd. Er rijden nu elke dag tetterende jeeps voorbij met omroepinstallaties erop om stemmen te winnen. Dat gebeurd ook regelmatig door allerlei dingen uit te delen van goodies tot domweg geld. Echt walgelijk. Maar ja, als je in de bush woont en uberhaupt niet eens iets merkt van de overheid of zelfs maar het gezicht van je president kent, zal het je natuurlijk worst zijn. Dan neem je elk kadootje aan en ben je zelfs nog wel bereid om je stem te verkopen voor de hoogste bieder. We hebben hier van de week twee verkiezings monitoren van de Europese Unie op bezoek gehad. Een nederlander en een spaanse die zichzelf hier eigenlijk uitnodigden voor een hapje eten. Was redelijk gezellig ware het niet dat we dus echt al heel veel mensen op bezoek hadden gehad de laatste tijd (artsen uit Lukulu, Kalabo enzo). Wat er wel leuk aan was, was alle informatie die zij over de verkiezingen hadden. Zo blijkt de ruling party (MMD) aan alle MMD Members of Parliament, (en dat zijn er velen, misschien wel honderd) een gloednieuwe en sjiek uitgevoerde Toyota Hilux te hebben gegeven die toch al gauw 35.000 Euro (jaja, ook wij gaan met de tijd mee) per stuk kosten. Daar bovenop hebben ze 50 miljoen Kwacha p.p. gekregen en da’s toch al gauw 14.000 Euro! Waar het geld vandaan komt weet natuurlijk niemand maar vast uit duistere bronnen. En dan te bedenken dat de Europese Unie alle kosten van de verkiezingen betaald! Natuurlijk niet de kado’s van de verschillende politieke partijen maar wel de organisatie van de verkiezingen zelf. Het idee is natuurlijk dat het goed is om democratische verkiezingen te hebben en dus is het best wel een slim idee om dat financieel mogelijk te maken. Elk reclame spotje, poster enzo die mensen aanspoort om toch vooral te gaan stemmen komt dus uit jullie zak!

De meeste weten jullie weten het natuurlijk al maar we hebben allebei nieuwe contracten. Margriet heeft bijgetekend tot juli 2003 en Tom heeft een nieuw contract gekregen voor zolang de projecten duren (en dat houdt natuurlijk waarschijnlijk nooit op!).

We hebben onlangs onze 2e evacuatie gehad hier uit Kaoma. Vorig jaar was er een stel mensen dat, na een auto ongeluk, moesten worden uitgevlogen. Nu was er een vage engelsman die blijkbaar al 17 jaar in Kaoma komt bij vrienden op bezoek. Hij was erg ziek geworden en Margriet kon niks meer voor hem betekenen (dat gebeurd natuurlijk nogal gauw met het gebrek aan diagnostische middelen en medicijnen). En dus is er 1,5 dag druk geregeld en gebeld. Uiteindelijk is de man door een 2 motorig vliegtuig uit Zuid-Afrika opgehaald. Vind Tom natuurlijk fantastisch want het vliegen wordt toch wel heel erg gemist en da’s dan toch nog in elk geval een vliegtuig!

Samen met Gerda en Laureijs en hun partners Marco en Esa zijn we voorzichtig bezig met het opzetten van een lodge, zo’n 30 kilometer onder Lusaka..Gerda en Laureijs hebben daar nog een stuk grond gekocht, direct naast hun huis en willen daar graag samen met ons iets beginnen. De naam is al gekozen: Pumulani lodge (betekent rusthuis in het Njanja). Langzaam wordt het stuk grond voorbereid, worden er waterputten geslagen enz. Onze inbreng bestaat tot nu toe vooral uit het feit dat Tom aan het businessplan werkt en het één uittekent en denkt. Wij hebben eigenlijk absoluut geen plannen om richting hun kant te verhuizen. Toch een stuk stedelijker gebied met alle plussen en minnen ervan. We zullen wel zien.

Margriet heeft toch wel steeds meer moeite met al die SOA’s hier, waarvan AIDS natuurlijk de grootste slager is. Daarom is ze deze week maar eens met voorlichting in het ziekenhuis begonnen. Alle mensen in een ward (bv. female ward) bij elkaar roepen en vervolgens eens met z’n allen praten over SOA’s. En er komen veel reacties en vragen. Margriet vindt het ook leuk en heeft het ook al op andere vleugels gedaan. Het wordt misschien wel een wekelijks iets. Helpt voor het doorbreken van het taboe en er blijken toch ook nog een hoop misverstanden bestaan. Niet zozeer omdat de mensen dom zijn maar omdat men zoveel denkbeelden en concepten mist (nauwelijks biologie op school bv.) waardoor er allerlei rare ideeën ontstaan. Een vraag van een redelijk goed geschoolde dame was: Ik ben al een tijdje aan de prikpil. Nu is mij opgevallen dat de mensen die de prikpil gebruiken uiteindelijk Aids krijgen. Zij dacht dus dat je door de prikpil aids krijgt i.p.v. de link te leggen dat de prikpil alleen maar beschermt tegen zwanger worden en als je dus heerlijk onveilig door blijft vrijen je Aids oploopt. Bij de mannen afdeling kreeg ik de opmerking te horen dat condooms aan de ene kant goed waren aangezien ze beschermen tegen seksueel overdraagbare aandoeningen maar aan de andere kant schadelijk waren voor de man aangezien de spermacellen dan terugkruipen. Dit zijn echt opmerkingen om op te schrijven. We hebben een tijd geleden ook een keer een praatje gehouden op de secundaire school. Hier kwam naar voren dat condooms niet honderd procent veilig waren en waarom je dan niet om de veiligheid te vergroten meerdere condooms over elkaar doet. Logische vraag toch??

De afgelopen 2 weken heeft computer cursus numero 3 plaatsgevonden. Er waren weer 5 deelnemers die nu een stuk bekender zijn met de computer en er geen echte vrees meer voor hebben. Ik hoop binnenkort van brother Dominique uit Lukulu wat nieuw lesmateriaal te krijgen voor een volgende cursus. Nu langzaam eens proberen wat computers uit NL te regelen zodat er ook op den duur cursussen door anderen dan ons kunnen worden gegeven. Omdat het nu allemaal met onze computers gebeurt, willen we dat niet. Immers, als er wat fout gaat, kan Tom bijvoorbeeld niet meer werken.

Sommigen van jullie hebben misschien ondertussen een nieuwsbrief van de Stichting Medisch Comite Kaoma ontvangen. Da’s de nieuwsbrief van een stichting die door één van de vorige artsen is opgericht. Leek ons wel leuk zodat jullie ook nog eens een andere bron van informatie over Kaoma krijgen.

Ik had nog wat medische casuïstiek belooft voor de medico’s onder jullie:

Na onze vakantie vond ik een man op de afdeling die een groot abces op zijn dijbeen had. Jaap en de co-ass. hadden hier een I & D (incision and drainage) gedaan. Echter op vrijdag riep de co-ass mij erbij dat het absoluut niet goed met die meneer ging. Ik dus naar de wond gaan kijken. De geur die me al tegemoet kwam zal ik niet gauw vergeten. Allemaal necrotisch (afgestorven, voor de niet medici die toch mee zitten te lezen) weefsel over zijn hele bovenbeen, doorlopend naar zijn buik. Zijn hele huid inclusief fascie was compleet weg. Ik een OK gepland voor de volgende ochtend om al het dode weefsel te verwijderen. Dit was niet echt een prettige klus kan ik wel vertellen maar in ieder geval voor de patiënt wel levensreddend. Hoge dosering antibiotica gestart en maar hopen (bidden voor de mensen hier) dat hij het zou overleven. Wonder boven wonder leeft de patiënt nog steeds. Maar ja ik moest natuurlijk nog een diagnose hebben. Hoe kom je in hemelsnaam aan zo’n uitgebreide echt vleesetende infectie. Eerst dacht ik aan die vleesetende bacterie waar in NL een tijd geleden zo’n ophef over was. Ik de boeken in maar zonder succes. Hebben jullie al een idee?? Uiteindelijk was ik met de OK verpleegkundige over het vervolg van deze patiënt aan het discussiëren toen Mr Mundia, de jonge nieuwe clinical officer, er aan kwam. Hij had tijdens zijn opleiding een soort gelijke casus gehad dus hij mee om de patiënt te bekijken. Hij kwam dus met de diagnose. Nu is het natuurlijk het leukste als ik het nog niet vertel en er mee wacht tot ik wat antwoorden van jullie krijg.

Maar om jullie niet al te lang in spanning te laten: Necrotiserende fasciitis.
Nu ligt hij nog steeds in ons ziekenhuis en wordt hij dagelijks door de gevangen schoongemaakt in een badkuip die we voor deze gelegenheid uit de opslag hebben gehaald en buiten naast zijn kamer staat. Voor de anatomische les is het schitterend aangezien je alle spieren gewoon open en bloot ziet liggen. Maar ja nu de vraag hoe verder. We kunnen natuurlijk geen huidtransplantaat doen aangezien niet alleen zijn huid weg is. Kortom ik ben nog niet klaar hiermee.

Casus twee:
Childrensward: Alle nieuw opgenomen patienten zie ik in principe allemaal aan het eind van de dag. Zo ook dit kindje. Hij is 1 jaar en 10 maanden. Hij weegt 6.6 kg. Hij was opgenomen met de diagnose ondervoeding. Toen ik hem onderzocht wilde ik naar de achterkant van zijn longen luisteren en draaide hem dus aan zijn armpje om. Dit krakte nogal dus daar zat een fractuur (breuk, voor de nog steeds nieuwsgierigen) en inderdaad zijn armpje was gebroken. Bij verder onderzoek bleek ook zijn femur (bovenbeen) gebroken te zijn. Maar besloten om een foto van al zijn extremiteiten te maken. Eert dacht ik nog aan mishandeling aangezien de moeder van het kind was overleden en het kind nu werd verzorgt door de vrouw van de vader van de man. (in Zambia is het heel gebruikelijk dat de man naast zijn vrouw nog vriendinnen en kinderen heeft) De stiefmoeder zorgde dus voor het kind. Helaas bleken alle grote pijpbeenderen gebroken te zijn op vrijwel dezelfde plaats. Daar lag het kereltje dus met beide beentjes in de lucht in tractie en beide armpjes in een mitella. Vanwege het liggen en de slecht voedingstoestand kreeg hij allemaal zweren op zijn hoofd zodanig dat we wel moesten stoppen met de tractie. Ook bij deze casus ging het wonder boven wonder steeds beter. Hij at goed en groeide. Hij lachte naar mij als ik binnenkwam met een veel te oud koppie voor zijn leeftijd. Helaas ontwikkelde hij ook nog een groot abces dus dat betekende openmaken. Nadien was het lachen naar mij voor een weekje gebeurd. Maar ook hier moest er natuurlijk een diagnose komen. Al vrij gauw kwam ik tot de diagnose Osteogenesis imperfecta in ernstige vorm. Je het 4 verschillende vormen. Om dit te verifiëren heb ik een foto naar Prof. Jellis (engelse orthopeed die in Lusaka werkt ) gestuurd. Hij adviseerde om een foto van de rugwervels te maken om de diagnose te bewijzen. Ook deze wervels waren niet normaal dus is de diagnose bijna zeker. Helaas kan ik behalve LTC (love and tender care) niet zoveel voor deze jongen doen. Als er nog suggesties zijn van jullie kant hoor ik ze graag.

So far de medische les. Tropen geneeskunde is niet alleen erg leuk maar ook erg leerzaam. Hier zie je werkelijk allemaal dingen die je anders alleen maar in de boeken tegen komt.

That’s all folks! Veel liefs uit Kaoma, Margriet en Tom