2001

Lieve luitjes,
Aan het afnemen van de frequentie van onze brieven moge blijken dat het dagelijkse leventje hier steeds meer een dagelijks leventje wordt!
Vlak na oud en nieuw is er voor 2 weken een co-assistente bij gekomen. Diane loopt via haar Universiteit Utrecht 4 maanden een co-assistentschap aan het academisch ziekenhuis in Lusaka (UTH=University Teaching Hospital). Ze had via via over de NL artsen in Kaoma gehoord en vervolgens gevraagd of ze misschien 2 weken kon komen meelopen. Erg ontspannen type. Ze is nog wel een stuk minder ver in haar co-schappen dan Ellen (voor Ellen is het het laatste/oudste co-schap, terwijl Diane er nog maar 3 heeft gedaan in NL) maar wel iets makkelijker in de omgang.
Hoewel normaal gesproken geen goede eigenschap, zijn we met z’n tweeën Margriet aan het trainen om egoïstischer te worden. Dat wil zeggen, gewoon thuis komen voor koffie om 10.30u, lunch om 13.00u etc. Best moeilijk maar anders blijf je aan de gang. De praktijk is zowieso dat Margriet meestal al van 8u tot 18/19u werkt, elke dag. Verder wordt er op zaterdag (als je dienst hebt) een ronde gelopen langs de nieuwe gevallen hetgeen ook meestal 3 uur kost. En da natuurlijk nog alle diensten. Het malaria seizoen is begonnen dus drukte zat.
Ik help Margriet met zaken als brieven voor het management en andere administratieve zaken. We denken dan samen even over de inhoud na en dan wordt er rap getypt.
Zodra we in ons huis zijn getrokken (en eigenlijk al een beetje daarvoor) is de aannemer langsgekomen om het werk op te nemen. Er moeten een aantal dingen aan het huis worden opgeknapt of verbeterd. Het belangrijkste is eigenlijk het opknappen van het gastenverblijf en de reparatie van de schoorsteen op de keuken. Het bleek echter (Paul!) dat er bijen in die schoorsteen zaten. Ik heb de Beekeeping division erbij gehaald (die heeft hier een vestiging). Toen ik bij hun kantoor kwam bleek dat er ook een hele ‘honing fabriek’ aanwezig was. Ze halen de honingraten normaal gesproken van een flink aantal boeren in de omgeving (in een cirkel van ongeveer 150km (dirtroad!) om ze vervolgens hier te verwerken en er goede honing en was van te maken. De loods zag er prima uit evenals de apparatuur. Jammer genoeg bleek dat het voertuig waar ze de honing mee ophaalden al enkele jaren stuk is en dat er dus niks meer kan worden geproduceerd.
En dat terwijl er aardig wat geld uit moet zijn te halen. Een jampotje vol honing kost ongeveer 2 gulden. In de goede jaren hebben ze 200 ton (!) honing geproduceerd. We moeten dus maar eens kijken of we ze een beetje uit d brand kunnen helpen. Ik heb gelijk uitgezocht dat ze zelf wel wat geld hebben om bij te auto te doen. Wellicht dat er via een of andere NL imkervereniging (Paul?! sr. ondertussen) wel eens iets te regelen valt. Het gaat om een paar duizend gulden. Maar voor ik aan iets begin eerst maar eens uitgebreider gaan praten en zorgen dat er een goed voorstel van hen op tafel komt, inclusief plannen voor onderhoud.
Hoe dan ook, de bijen zijn verdelgt/verdolgen en de schoorsteen is klaar voor de volgende stap, z’n dood. Zodra de juiste dakplaten verkrijgbaar zijn (gebrek aan Praxis; de lokale Praxis heet Baba Makulu) gaat de schoorsteen eraf en de dakplaten erover. En dan zou de lekkage voorgoed verdwenen moeten zijn (althans daar). De schoorsteen is zowieso al dicht gemetseld en heeft geen functie meer. Het blijft anders waarschijnlijk toch maar een bron van ellende.
Verder is de winterschilder z’n werk begonnen. Met 3 –man verzetten ze dezelfde werk in 1 week wat wij in NL met een paar vrienden in een weekend zouden doen. Maar goed, that’s Africa! Uiteindelijk zijn de kosten nu niet zo hoog dat je kunt gaan mopperen. Verder zijn de metselaars/stucadoors de afgelopen dagen bezig geweest met het repareren van de scheuren in de muren van het guesthouse. Ook hebben ze een raam gemaakt in onze storeroom (1 van de 2) zodat Tom meer licht heeft in de schuur waar straks de houtdraaibank enz. komt te staan.
Ik zou met Jaap naar Lusaka gaan. Hoofddoelstelling was om hun auto op te halen en die vervolgens te vullen met allemaal dingen voor onszelf (bv. kippegaas voor om onze moestuin) en dingen voor het ziekenhuis. Omdat het programma zo kort mogelijk moest zijn aangezien Margriet de dienst van Jaap moest overnemen en wij graag de volgende zaterdag naar een huwelijk wilden, zouden Jaap en ik donderdag vertrekken en vrijdagavond terugkomen. Jaap en ik dus in alle vroegte bij het busstation zitten. Maar van de ene na de andere bus (er zijn er ongeveer 3 intercitybussen per dag die allemaal ’s ochtends vroeg naar Lusaka vertrekken) kregen we het bericht dat ‘ie in Mongu al vol was en dus niet eens van de grote weg af zou slaan om Kaoma aan te doen. Het enige wat er naar verloop van tijd verscheen was een volle lokale bus met alleen maar staanplaatsen. Nu zeggen jullie natuurlijk “ze willen toch integreren dus pakken die bus”. Wij vonden het echter een beetje teveel van het goede. Misschien als we iets meer thuis zijn in Zambia, dat we het eens doen maar om nu in ons goeie goed 5 uur in de bus te gaan staan… Kortom, onverrichter zake naar huis. Margriet blij want nu hoefde ze geen diensten over te nemen. Ik ook een beetje blij want ik wil langzamerhand wel een strakke werkdagen voor de NLA gaan maken. Discipline!
Afgelopen zaterdag (6 januari), Margriet d’r eerste vrije weekend in lange tijd (het vorige vrije weekend hadden we winkelend in Lusaka doorgebracht), was een feestdag. We waren uitgenodigd bij het huwelijk van Cisco. Cisco is de tuinman van Jaap en Marita en was dus onze tuinman in de tijd dat wij daar in het gastenverblijf verbleven. Hij woont een paar kilometer hier vandaan. Toevallig was ik er al een keer geweest omdat Cisco wat spullen van David had gekocht. Omdat David geen tijd had om het weg te brengen aangezien hij zelf middenin de verhuizing zat, had hij gevraagd of ik zo vriendelijk wil zijn. Als je naar dat dorpje rijdt, Chilombo geheten, dan voel je het hier ondertussen al als een stad. De ene boma (verzameling huisjes) na de andere met daartussen bomen en akkertjes. Maar bijvoorbeeld geen elektriciteit, dus als het donker is houdt de dag op. Wel erg mooi en prima te wandelen als het niet te heet is.
Op de huwelijksdag zag het er naar uit dat we moesten gaan wandelen. David is met de auto op vakantie en Jaap heeft ook nog geen auto. Toen we net op weg waren, passeerde er ons een auto. We hielden ‘m aan en vroegen of ‘ie toevallig in die richting ging. En ja, mazzelaars dat we waren, instappen maar. Zo werd ons dus een lange wandeling van ongeveer 1 uur bespaard. Maar het was wel een hoop gehobbel in de auto want de weg lijkt meer op een droge rivierbedding dan op een weg.
Eenmaal aangekomen bij de boma in kwestie bleek er flink te zijn uitgepakt. Er waren een aantal tentzeilen als overkapping opgezet, er hingen ballonetjes en er stonden mooi versierde stoelen. Wij hadden als bakuwa (blanken) een ereplaatsje gekregen. We is trouwens Margriet & ik, Marita, en de co-assistenten Ellen en Diane.
Na afloop werd ons als eregast een lift aangeboden door de ‘reverent’ dus vergeet maar dat we ook maar enige beweging hebben gehad.
Voor Margriet is 1 van haar dromen uitgekomen, nu we het eigen huis hebben. Een ligbad. En ik moet zeggen, het is prima ontspannen om er lekker met z’n 2-en in te kruipen en vervolgens te plonzen!
Voor de NLA werk ik ondertussen redelijk strak zo’n 4 à 5 uur per dag. Ik ben de afgelopen dagen vooral bezig met de herstart van het project in Zimbabwe. Om verschillende redenen (slechte betaling door Zim die 2/3 van de kosten betalen, politieke onrust in Zim en de reorganisatie van de NLA, niet al te strakke coördinatie door mijn voorgangster) was het project in het slop geraakt. Ik probeer nu de consultant, de NLA en de Civil Aviation Authority of Zimbabwe (CAAZ) weer op een lijn te krijgen. Dat veronderstelt een plan, een begroting, terms of reference voor de consultant, een contract etcetera.
Ik heb de bedoeling om 4 februari naar Harare te gaan om daar een 4-tal dagen te gaan werken. Het zal voornamelijk bestaan uit besprekingen en bekijken wat er de afgelopen anderhalf jaar (tijdens de coördinatie door mijn collega) allemaal gebeurd is. Wat vooral moeilijk is, is om exacte, toetsbare doelstellingen te definiëren. Het gaat namelijk om de versterking van het toezicht op veilige vluchtuitvoering door de overheid (CAAZ). Internationaal is elk land namelijk verplicht om er voor te zorgen dat luchtvaartmaatschappijen hun vluchten veilig uitvoeren, hun onderhoud grondig plegen, goed gekwalificeerd en bevoegd personeel in dienst hebben enzovoort In veel landen (zelfs in het Westen) is dat vaak moeilijk om de simpele reden dat je bijvoorbeeld. dezelfde kwaliteiten in huis moet hebben als de luchtvaartmaatschappijen (bv. mensen met vliegbrevetten die piloten van maatschappijen uitchecken) terwijl de luchtvaartmaatschappijen veel betere arbeidsvoorwaarden kunnen bieden. Alles met elkaar gaat het er dus om die toezichtsfunctie te versterken maar zoals je waarschijnlijk begrijpt zitten hier weinig goed meetbare punten in. Moeilijk maar uitdagend project dus.
Mijn ouders hebben ondertussen doorgegeven dat ze 15 februari (op m’n moeders verjaardag) vertrekken en (via Zuid-Afrika) 16 februari in Lusaka aankomen. Ze blijven dan een goede 2 weken. Lijkt me erg leuk en ik ben erg benieuwd hoe ze het zullen vinden. Ze belden van de week en toen ik ze vroeg of ze al een ticket hadden geregeld zeiden ze dat ze dat binnenkort gingen doen. Maar omdat ik weet dat de vluchten naar Afrika over het algemeen tjokvol zitten, adviseerde ik hun om maar gauw te gaan boeken. De volgende dag belden ze terug met de data van hun vlucht. Het bleek dat ze inderdaad nog nauwelijks keuze hadden en ze deze data eigenlijk wel moesten nemen. Nu nog een visum regelen. Er zit in Breda een honorair consul die visa afgeeft nadat je je paspoort brengt of per post stuurt. Dat schijnt alles met elkaar één week te duren. Ik las overigens dat Zambia druk bezig is die visumplicht af te schaffen aangezien dat natuurlijk geen stimulans voor het toerisme is.
Het is ondertussen zaterdagochtend 13 januari, acht uur ’s ochtends en we liggen in bed (in een hotel in een stad waar niemand ons kent….= verzoekplaatje van Fleur).
Voor Margriet zit de week met nachtdienst er bijna op. Alleen vanochtend een ronde, vannacht en morgenavond/nacht nog en dan is er weer een week relatieve rust. Ze heeft trouwens de afgelopen week redelijk rustige diensten gehad. Eigenlijk heeft ze alle nachten, afgezien een korte call vannacht, kunnen doorslapen.
Het is nu al weer bijna één week droog en het wordt dan ook steeds heter. We worden dan vanochtend ook allebei wakker vanwege de warmte. Het is te hopen dat het gauw weer gaat regenen (Margriet zegt nu dat ze ook wel een keer een relatief rustige zaterdag wat zon wil hebben zodat ze eindelijk wat kleur kan pakken, zielig hè?). Vooral voor alle gewassen op de velden is het water hoognodig.
Onze moestuin ligt er al weer een stuk beter bij. Omdat David toch wegging heeft hij de afgelopen weken/maanden nauwelijks nog iets aan de moestuin laten doen. De omheining van gras was op een flink aantal plaatsen ingestort met als gevolg dat ongeveer de hele kinderboerderij lekker in de moestuin bivakkeerde. Dat is nu voorbij. Bovendien zijn alle ‘bedden’ weer bezaaid op een drietal na. Deze laatste drie zetten we vol zodra onze container er is want daar hadden we ook nog een hoop zaadjes ingestopt.
Jaap berichtte vanuit Lusaka dat onze spullen, na al in Lusaka te zijn gearriveerd, nu ook ingeklaard zijn. Dat wordt dus straks op een aantal plekken in Zambia groot feest. Naast onze inboedel komt dan ook de inboedel van Frans en Marleen (een stel in Lukulu, verder naar het Westen; Margriet kent Marleen van de opleidingsdagen tijdens de Zoetermeer tijd) en de luchtvracht van Jaap en Marita (voor de nieuwelingen onder de lezers: Jaap en Marita is het andere NL stel hier waarvan Jaap de District Health Office versterkt). Bij de verhuizing konden we namelijk allemaal kiezen om per luchtvracht te verhuizen (maar dan alles of niets). Dan zou het er aanmerkelijk sneller moeten zijn maar mocht je maar 100kg in plaats van 1 kuub meenemen. Jaap en Marita hadden uiteindelijk op inventieve wijze geregeld dat ze een aantal spullen per luchtvracht zouden krijgen zodat ze iets meer comfort met de kinderen zouden hebben. Helaas werkte het niet zo als gedacht want ze zijn hier nu al bijna een maand maar hebben nog steeds niks. Als het goed is neemt Jaap een aantal dingen in hun nieuwe auto mee.
Wat een dag gisteren zeg! Margriet had weer een flink aantal uren gewerkt op zaterdag. Een overvol ziekenhuis in de regentijd als gevolg van malaria. ’s Avonds zouden we gaan eten bij de co-assistenten ter gelegenheid van het afscheid van Diane, de tijdelijk co uit Lusaka. Vlak voor die tijd, rond zeven uur, kreeg Margriet een call waar ze eigenlijk al de hele dag op wachtte en waarvan ze hoopte dat’ie eerder zou komen. Een klein vrouwtje van 1.43m (Mielle!) die een keizersnede moest krijgen. Ze had er al eerder eentje gehad. Omdat het lang duurde en de co-assistenten op ons wachtten, liep ik via het ziekenhuis naar het studentenhuis zodat ik gelijk even kon zien hoe ver Margriet al was. Omdat de OK verpleegkundige die dienst had, weigerde te komen omdat ze ziek zou zijn. Nou had Margriet haar inderdaad de vorige dag vrijaf gegeven omdat ze ziek was maar dan had ze natuurlijk wel even voor vervanging moeten zorgen. Alles met elkaar was Margriet nog niet begonnen toen ik kwam. Jaap zou ook nog komen omdat die graag de eerste paar sectio’s met Margriet samen wilde doen. Het was voor hem toch al best weer lang geleden. Margriet vroeg of ik één van de co-assistenten zou willen vragen of ze zin hadden om te komen meekijken. Aangezien Diane de volgende dag (vandaag) zou vertrekken, vroeg ik haar bij aankomst in het studentenhuis of ze zin had te gaan instrumenteren. Ondanks dat het feestmaal daarmee even zou worden uitgesteld leek het haar toch erg leuk. Omdat het een aardig eind in het pikdonker lopen is van het studentenhuis naar het ziekenhuis begeleidde ik haar even (held hè!). Toen we bij Margriet in het ziekenhuis aankwamen vroeg Margriet of ik ook niet wilde meekijken. Mijn doop in de OK! Bonsbonsbons.
Gaaf man. Alhoewel ik wel af en toe even de OK uit moest omdat het zicht iets waziger werd (werd o.a. veroorzaakt door de immense hitte in de OK en het gescheur aan de snee in de buik van de patiënte) heb ik het grootste deel van de operatie kunnen waarnemen. Fantastische ervaring. En ik bleek me zelf ook nog nuttig te kunnen maken. Als zoon van een medisch technisch wonder wist ik de suctiepomp die de geest gegeven had weer aan de praat te kijken. Verder slaagde ik er tijdens de OK in om ook de airco weer te laten lopen waarna het een stuk acceptabeler werd. Jaap heeft me een baan aangeboden als hoofd technische dienst. Maar uiteindelijk is dat natuurlijk aan de in charge (Margriet!). Alles met elkaar blijkt dat ik misschien toch ook wel iets heb meegekregen van het OK bloed van m’n moeder. En schaal 1 op het oog moet ik zeggen dat ik in elk geval denk sneller te kunnen werken dan de OK verpleegkundige. Pfff, wat een tempo zeg. Hoe dan ook, ik hoop en denk niet dat het de laatste keer was.
Vandaag heeft Margriet lekker in de zon liggen slapen na een lange nacht. Uiteindelijk waren er namelijk nog al wat complicaties bij de operatie (flinke bloedingen) waarna er vervolgens nog werd gedineerd bij de studenten. onder een schitterende sterrenhemel en een wassende maan zijn we vervolgens om 01.00 naar huis terug gelopen.
Omdat het toch wel een beetje spannend was of het met de dame goed zou gaan, bleek Jaap zich elk uur te hebben laten wekken om even te bellen naar het ziekenhuis voor de bloeddruk. Vanmiddag zagen we echter een flink opgeknapte moeder met haar kind op bed.
Goed, genoeg. De hoogste tijd dat de brief er een uit gaat. Bovendien heeft Margriet heerlijk gekookt. Pasta salade met bosui, paprika en avocado uit eigen tuin. En, na vannacht heeft Margriet een week geen nachtdiensten meer, volgend weekend vrij en gaat ze aankomende week een nieuw en strak rooster invoeren.
Deze keer niet veel uit mijn handen (= Margriet ) Maar daar zal wel verandering in komen hoop ik. Nu lekker koffie drinken en dan vroeg onder de klamboe.
Nog even een interessante internetpagina met meer info over Zambia ter voorbereiding van evtentuele bezoeken of gewoon uit interesse: http://www.zntb.org.zm/
Veel liefs vanuit een heet Kaoma.
14 januari 2001